Değerli Kaynak Dostlarımız,
COVID-19 pandemisi nedeniyle hastalık yayılımını önlemek için aldığımız tedbirleri kriz başlangıcından beri sürdürüyoruz. Bu süre içinde özel, iş ve sosyal hayatlarımızda büyük değişimler yaşadık, büyüklerimiz ve çocuklarımız bambaşka koşullara geçtiler ve çok yönlü olarak yeni düzene uyum sağlamaya çalıştık. Can, gelir, güven, kontrol başta olmak üzere başaçıkmaya çalıştığımız olası ve mevcut kayıpların, stres yaşantısını artırdığını gözlemledik. Hayat bir dengeler bütünüdür, yeni koşullarda yeni tutumlar geliştirerek ve yeni normlar üreterek ortak varlığımızı sürdürebiliriz. Bu nedenle, hayatımıza kitap ayracı gibi giren bu olağanüstü dönemde kurumlar ve çalışanlar sorunlara ortak çözümler üretiyor.
Kurumlar için çalışanların stresini yönetmeyi kolaylaştıracak müdahaleler, COVID-19 bulaşını önlemek için aldıkları fiziksel tedbirler kadar kritik hale geldi. Bugün küresel düzeyde yapılan değerlendirmeler, insanın performansını ve potansiyelini yönetme sorumluluğu taşıyan iş profesyonellerinin COVID dönemi stresini daha yoğun biçimde yaşadığına işaret ediyor. Zihinsel ve ruhsal sağlığın sürdürülmesi için süre gelen çözümlerin dışında farklı destek sistemlerinin kurgulanması ihtiyacı doğdu.
Stres tepkisi tek tiptir (uniform) ve özelleşmiş değildir (non-spesific). Bir durum stres olarak yaşandığında bedenin fizyolojik alarm mekanizması tüm insan canlısında aynı reaksiyon zincirinden geçer. Ancak olağanüstü bir olaya kişilerin tepkileri bireysel farklılıklar gösterir ve kişiler aynı olaya farklı tepkiler verirler. Bireysel farkları yansıtan bu kritik değerleri bilmeden ortak çözümler üretilmesi yararlı olmaz. Elinizdeki sayımızda olayları stres olarak algılama farklılıklarına açıklık getiren araştırmalar bulacaksınız.
Kriz zamanlarında süregelen belirsizlik, soru sorma cesaretimizi kırabilir ve bilmediklerimizin kaygısı, bildiklerimizi uygulamayı zorlaştırabilir. Ölçümlerden ve durum analizlerinde elde edilen bilgi psikolojik ve bedensel sağlığı korumakta yol gösterir. Bireyin ve kurumların stresi yönetebilme becerilerini yükseltmek için; farklı düzeylerdeki anlamları çözmek, yararlı yöntemleri önermek ve deneyerek fayda sağlayacak uygulamalara dönüştürmek gerekir. Koşullara uyum sağlamayı kolaylaştıran bu bütünsel anlayış, özel yaşamı ve iş yaşamını sağlıklı ve verimli kılmaya öncülük eder.
Bu sayıya katkı sağlayan yazarlarımız pandemi kaynaklı stresin iş hayatına etkisini, stresi yönetemeyen kurumlarda yaşanan zorlukları, stresle başaçıkmayı başaran kurumların fark yaratan yaklaşımlarını, pandemi koşullarında etkin stres yönetimi için hangi uygulamaları hayata geçirdiklerini ve uzaktan çalışırken duygu düzenlemeyi kolaylaştıracak önerilerini paylaştılar.
Olup bitenlere dirençle değil kabulle yaklaşmak, beraberlik ve dayanışma içinde mücadeleyi sürdürmek stresin yükünü taşımayı kolaylaştırır. Yükümüzü birlikte hafifleteceğimiz günlerde buluşmak umuduyla sevdiklerimizle mesafeyi koruduğumuz, aşılarla buluştuğumuz, sağlıklı günler dilerim.
Prof. Dr. Zuhal Baltaş