Çalışan mutluluğunu ne belirler? Çalışan mutluluğunu belirleyen “iş hayatının kalitesi” ve iyimserliktir. İş hayatı kalitesini çalışanların işlerinde anlam bulması ve de kendisini geliştirebileceği deneyimler yaşamasıdır. İyimserler kötü olaylara takılıp kalmadıkları gibi, iyi olayların geçici değil, kendi yeteneklerinden kaynaklandığını düşünür.
1967 yılında Warner Wilson öznel iyilik halini tanımladığında, “mutlu bir insanın genç, sağlıklı, iyi eğitimli, dışa dönük, iyimser, kaygısız, inançlı, evli; maaşı, özsaygısı ve iş tatmini yüksek, makul hayat hedefleri bulunan ve zeki” olduğunu ifade etmişti.1 Bu tanımın üzerine zaman içinde inşa edilen çalışmalar evlilik, inanç, dışa dönüklük ve iyimserliğin olumlu etkisinin kültürlerarası bir geçerliliğe sahip olduğunu; ancak bu tanımda yer alan diğer değişkenlerin farklı yorumlanabileceğini gösterdi.2
Yaşlıların da mutlu olabildiğini, sadece doktor görüşü dışındaki öznel sağlık değerlendirmelerinin mutlulukla olumlu ilişkilendirilebileceğini, davranışa dönüşmeyen bilginin mutlu etmediğini, tamamen kaygısız olamayacağımızı ama kaygımızı doğru yönetmeyi öğrenebileceğimizi, paranın mutluluk getirmediğini, özsaygıya ve kişinin kendini olduğu gibi kabul etme “lüksü”ne bireyci kültürlerde daha rahat sahip olabildiğini, iş tatmininin mutluluk için yeterli olmadığını, kişinin zorlayıcı hedeflerde anlam duygusu bulabildiğini ve ancak ekonomik bağımsızlığa engel oluşturması durumunda zekanın mutluluğu olumsuz yönde etkileyebildiğini biliyoruz. Görüldüğü gibi, öznel iyilik halinin ana belirleyicilerinden olan iş hayatı, çalışan mutluluğunu düşük hedefler, yüksek maaş ve iş tatmininin ötesinde değerlendirmemizi zorunlu kılmakta. Bu durumda çalışan mutluluğunu ne belirler?
İş hayatının kalitesi
Çalışan mutluluğunu belirleyen “iş hayatının kalitesi”dir (quality of work life (QWL)). İş tatmininden farklı olan bu kavram temel olarak çalışanların iyilik halini ifade eder.3 İnsan kaynakları stratejileri arasında kendine önemli yer bularak “iş hayatının insanileştirilmesi, endüstriyel demokrasi, katılımcı iş hayatı” gibi kavramlarla da tanımlandığı olmuş, bu anlamda dikkat çekici tanımlardan biri şimdiki adıyla Association for Talent Development (ATD) tarafından yapılmıştır:4 Buna göre, “iş hayatının kalitesi; bir kurumun tüm düzeydeki çalışanlarının aktif olarak kurum iklimini şekillendirmek için katkı sağlayabilmesine imkan veren, değer temelli bir süreçtir. Kurumun verimliliğini ve çalışanların işteki hayat kalitelerini artırmak üzere iki amaca hizmet eder.”
Bugün çalışanlar, işlerinde anlam duygusu yaşamayı, onları harekete geçirecek ve geliştirecek deneyimler kazanmayı beklemektedir. Bu açıdan bakıldığında, anlam duygusunu sağlayan iş hayatının kalitesidir; çünkü çalışanın gelişim yolculuğuyla doğrudan ilgilidir. Onun kendisini bir bütün olarak hissetmesini, sınırlarını zorlayarak hayatın yeni yönleriyle tanışmasını sağlar.5 Ancak unutulmamalıdır ki, mutluluğu dışardan beklemeyip bu konuda çaba göstermek ve yüksek iyilik halini korumak için diğer önemli etken iyimserliktir.
İyimserlik
Wilson mutlu insanın başlıca özelliklerini maaş, gençlik, eğitim, inanç ve evlilik olarak sıralarken Diener ve arkadaşları, “olumlu tutumla kutsanmış, olaylara iyi tarafından bakabilen, kötü yaşantılara takılıp kalmayan, ekonomik yönden gelişmiş bir toplumda yaşayan, zor zamanlarında destek alabileceği sosyal ilişkilere ve değer verdiği hedeflere ulaşmak için yeterli kaynağa sahip” olarak tanımlamıştır.1,2
Engeller karşısında kendinizi nasıl yeniden cesaretlendirdiğiniz ve pes etmek yerine nasıl tekrar çaba göstermeyi seçtiğiniz iyimserliğinizin göstergesidir. Çünkü iyimserler kötü olaylara takılıp kalmadıkları gibi, iyi olayların geçici değil, kalıcı sebepleri olduğuna inanır, o günün şanslı günü olduğunu düşünmez, yetenekli olduğu için başardığına kanaat getirir.6Böylelikle başaracağı inancını koruyarak tekrar denemekten çekinmez. İyimserlik, iş hayatında çalışanların iyilik halini besleyen ve iş hayatının kalitesini yükselten bir etkendir.
Sonuç
Baltaş Grubu olarak yaptığı işte anlam bulan çalışanların fazladan çaba göstermeye istekli olduklarını, böylelikle hem kendi mutluluklarında, hem de kurumlarının mutluluğunda aktif rol oynadıklarını görüyoruz. İş hayatının kalitesi, anlam ve adanmışlık duygularını harekete geçirir. Ancak çalışandaki bu gelişim gayretinde iyimserlik de önemli bir belirleyicidir. Tavsiyemiz çalışanlarınıza kurum işleyişine katkıda bulunduklarını görebilecekleri, başarı, yeterlilik ve değerlilik duygusu yaşayabilecekleri bir iş ortamı sağlarken, iyimserlik ve olumlu tutum kazanabilecekleri yeni gelişim imkanları sunmaktır.
Kaynakça:
- Wilson W. Correlates of avowed happiness. Psychological Bulletin 1967; 67:294-306.
- Diener E ve ark. Subjective well-being: three decades of progress. Psychological Bulletin 1999; 125(2):276-302.
- Sirgy MJ ve ark. A new measure of quality of work life (QWL) based on need satisfaction and spillover theories. Social Indicators Research2001; 55(3): 241-302.
- Chand S. Quality of work life: it’s meaning and definition | Employee management [İnternet]. Uygun erişim: http://www.yourarticlelibrary.com/employee-management/quality-of-work-life-its-meaning-and-definition-employee-management/26112/
- Ventegolt S ve ark. Quality of working life research: I. Quality of life, happiness and meaning of life. Int J Disabil Hum Dev 2008;7(2):117-125.
- Seligman MEP. Learned optimisim. Vintage Books; 2006.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *