2004 yılında A.B.D.’nin Colorado Eyaleti’nde küçük bir kasabada, öğrencilerin spor aktivitelerine katılımı nedeniyle dersleri kaçırdığını gözlemleyen kimya öğretmenleri Bergmann ve Sams, farkında olmadan eğitimde yeni bir model keşfetmiş oldular. Devamsızlık sorununa bir çözüm bulmak isteyen Bergmann ve Sams, video paylaşım sitelerinin popüler olmaya yeni başladığı o dönemlerde konu anlatımlarını videoya çekerek, internet ortamında öğrencileriyle paylaşmaya başladılar. Öğrenciler bu durumu hem spor hem de okul başarılarını devam ettirebilmek için bir fırsat olarak algıladı ve başarıları yükseldi. Bu durumu gözlemleyerek yeni öğrenme modelini okullarında bütün derslere uyarlayan Bergmann ve Sams, bu sayede dünyada da bu öğrenme modelinin yaygınlaşmasını sağlayan önemli öncüleri oldu¹.

Bergmann ve Sams ile başlayan ters yüz öğrenme, dünyada ilköğretim ve üniversite eğitiminde popülerleştikten sonra, günümüzde kurumsal eğitimlerde de kullanılmaya başlandı.

Ters Yüz Öğrenme Nedir?

Geleneksel eğitim öğretim yöntemlerinde katılımcılar konuyu sınıfta eğitimciden dinleyerek öğrendikten sonra, öğrendiklerini uygulamaya geçirirler. Ters yüz öğrenme yaklaşımı, bu süreci kelimenin tam anlamıyla ters yüz eder. Bu öğrenme şeklinde, sınıftaki çalışmalar evde, evdeki çalışmalar da sınıfta yapılır. Katılımcı, konuyu evde çalışarak sınıf ortamına gelir. Sınıf ortamında ise uygulamaya yönelik çalışmalar gerçekleştirilir. Ters yüz öğrenmenin en temel ilkesi konuyu evde öğrenmek ve sınıfta da uygulamaya katılmaktır.

Bir eğitim modelinin ‘ters yüz öğrenme’ olabilmesi için şartlar, ‘Flipped Learning Network² tarafından şu şekilde belirlenmiştir:

Esnek Öğrenme Ortamının Sağlanması

Ters yüz öğrenme, öğrenmenin gerçekleşebileceği alternatif ortamlar sağlar. Eğitimciler, ortamı genellikle çalışmanın içeriğine göre fiziksel olarak yeniden şekillendirir. Öğrenme ortamı esnek ve hareketlidir. Aynı zamanda katılımcılar konuyu sınıfa gelmeden nerede, ne zaman ve ne şekilde öğreneceklerini kendileri belirler.

Sınıfta Öğrenme Kültürünün Yaratılması

Ters yüz öğrenmenin odağı eğitimci değil, katılımcılardır. Konuya hakim olduğu kabul edilen, yalnızca bilgisi olan eğitimci değildir. Tecrübe ve görüşleri olan katılımcılar da aslında bilgiye deneyimleri dolayısıyla sahiptir. Sınıf içindeki çalışmalar, bilgi vermekten çok, konuyu derinlemesine anlamak ve hayata geçirebilmek amaçlıdır. Sonuç olarak, katılımcılar bilgi üretimine deneyim ve görüşlerini paylaşarak katkıda bulunurlar.

Amaca Uygun İçerik Seçilmesi

Ters yüz öğrenmede eğitimci katılımcılara kaynak sağlarken, katılımcılara kazandırmak istediği davranış ve pratiklere odaklanmalıdır. Yalnızca hazır kaynakları kullanmak bilgiyi uygulamaya geçirmeye yeterli olmadığında, eğitimci uygulamaya yönelik yeni kaynaklar da yaratabilmelidir. Ses kaydı, video gibi teknolojilerden faydalanarak, konu anlatımını katılımcılarla paylaşabilir. Örneğin, etkili iletişim kurmayı öğretmek isteyen bir eğitimci, konu ile ilgili gerekli teorik bilgiyi anlatırken kendisini videoya çekerek katılımcılarla paylaşabilir veya iş hayatında geçen bir diyalogda etkili ve etkili olmayan iletişime iki farklı örnek teşkil eden rol oyunu videolarını paylaşabilir.

Profesyonel Eğitimci

Ters yüz öğrenme modelini uygulayan eğitimcilere düşen sorumluluk daha fazladır. Eğitimci, içerik anlatmak yerine katılımcılara bilgiyi hayata geçirme sürecinde koçluk yapmak amacıyla sınıfta bulunur. Sınıfta koçluk yapan eğitimci, eğitim öncesinde etkili kaynaklar hazırlamaktan da sorumludur. Sınıf ortamında da hangi katılımcının ne kadar koçluğa ihtiyacı olduğunu yakından gözlemlemelidir.

Ters Yüz Öğrenme Modelinin Avantajları

‘Ters yüz sınıflar’ materyalin dinlenerek öğrenildiği değil, konu ile ilgili pratiklerin yapıldığı sınıflardır. Katılımcılar bizzat ‘yaparak’ ve sorular sorarak öğrenirler. Katılımcıların bir konu hakkında bilgilenmesi, çoğu zaman davranış değiştirmeleri için yeterli olmaz. Ters yüz eğitimler katılımcıları öğrenilen bilgileri hayatta kullanmaya teşvik eder ve hazırlar.

Geleneksel yöntemlerde eğitimci, daha çok sorular soran katılımcılar ile ilişki içerisinde olur. Aslında soru sormayan, sürece katılmayan katılımcılar, eğitimcinin dikkatine en çok ihtiyacı olan kişilerdir. Ters yüz öğrenme, kendine güvenli, sorular sorarak eğitime dahil olan katılımcılar dışında, sessiz ve aslında en çok dikkat ve ilgi gerektiren katılımcıları kazanmaya da olanak sağlar.

Bu modelde konuyu öğrenerek eğitime gelme sorumluluğu katılımcının kendisindedir. İlk bakışta sınıfa hazırlıksız gelen katılımcılar açısından bu durumun bir dezavantaj olabileceği düşünülse de sınıftaki esnek uygulama ortamı ve öğrenme kültürü, ekip çalışması içerisinde yer alan herkesin bilgi üretiminde rol oynamasına olanak sağlar. Bu durum, bilgili ve daha az bilgili öğrencilerin de birbirlerinden faydalanmalarına imkan verir.

Kurumsal Eğitimlerde Ters Yüz Öğrenme 

Mayıs 2014’te yaşam boyu öğrenme konusunda uzmanlaşmış bir danışmanlık firması, ticari ve profesyonel kurumlardaki eğitim yönelimlerini araştırdı. Yeni öğrenme yöntemleriyle ilgili ankete cevap veren 157 organizasyondan 8’i ters yüz öğrenme modeline geçtiğini raporlarken, 16’sı da önümüzdeki 1 yılda bu yöntemi uygulamaya koymayı planladığını belirtmiştir. Aynı araştırmada ters yüz öğrenme ile ilgili şu sözler yer almıştır: “Yeni model özellikle yetişkin eğitiminde yükselen bir trend olacaktır, çünkü bu yöntem zamanın daha etkin kullanılmasına ve eğitimlerde ekip arkadaşları ve eğitimci-koçlar ile daha verimli vakit geçirmeye yardımcı olacaktır’ ifadesi yer almıştır. Araştırma ters yüz öğrenme modelinin kurumsal eğitimlerde sıklıkla duyacağımız bir yöntem olacağını öngörmektedir³.

Norris ve Solloway (2014), sosyal öğrenme, araştırma yaparak öğrenme ve bizzat yaparak öğrenmenin önümüzdeki dönemlerde sık kullanılacağına dikkat çekmektedir. Ters yüz kurumsal eğitimlerin, sorgulayıcı düşünce, iletişim, işbirliği ve yaratıcılık becerilerini geliştirmeye odaklanan bir eğitim süreci olması nedeniyle iş hayatına yansımalarının daha olumlu olacağı düşünülmektedir⁴.

Kurumsal eğitimlerde ters yüz öğrenme modelini hayata geçiren sektörler nükleer enerji, kozmetik ürünleri ve organizasyon firmaları olmuştur: 

Nükleer enerji santrali operatörlerinin eğitimlerinde, operatörler, öğrenmeleri gereken teknik bilgiyi eğitim öncesinde çalışarak eğitime geldiklerinde, öğrendikleri bu bilgiyi doğrudan kendileri operasyonda uygulayarak hayata geçirmişlerdir. Bu öğrenme yöntemi, deneyimsiz operatörlerin daha çabuk işin başına geçebilmesine olanak sağlamıştır.

Kozmetik ürünlerinin kuaförlere verdiği eğitimlerde de aynı yöntem uygulanmaktadır. Kozmetik ürünlerin özelliklerini ve bileşimlerini eğitim öncesinde öğrenerek gelen katılımcılar, eğitimde malzemeleri gönüllüler üzerinde bizzat uygulamışlardır.

Ters yüz öğrenmeyi uygulayan bir diğer grup da Profesyonel Kongre Yönetimi Organizasyon Birliği olmuştur. Bu grup, konferansa gelen katılımcıların çoğu zaman hangi konuşmayı dinleyeceğine organizasyon günü karar verdiklerini gözlemlemiştir. Kongre Yönetimi Organizasyonu Birliği, katılımcıların konferanslardan daha yüksek verim alabilmeleri için bir proje yürütmüştür. Bu projede, konferansta sunum yapacak kişiler, katılımcıların kendilerini dinlediklerinde neler kazanabilecekleriyle ilgili 1 dakikalık konuşmalarını içeren bir video kaydetmiştir. Böylece konferansa katılacak kişiler, hangi sunumu dinlemek istediklerini konferans öncesinde karar vererek gelmişlerdir. Bu durum, konferans katılımcılarının amaç odaklı öğrenmesine destek vermiştir.

Sonuç

Kurumların çalışanlara eğitim olanağı sunmasının arkasındaki temel amaç çalışanın performansını artırmak, iş yapış biçimini değiştirmek, davranış değişiklikleri sağlamaktır. Eğitimin iş yapış biçimine ve iş sonuçlarına yansımaması, katılımcı için de kurum için de boşa harcanmış vakit ve para olacaktır. Ters yüz kurumsal eğitimler, katılımcıların eğitimde öğrendiklerini işlerinde bir an önce kullanabilmesini amaçlar.

Kaynakça:

1. Bergmann, J. & Sams, A. Flip Learning: Maximizing Face Time. http://www.astd.org/Publications/Magazines/TD/TD-Archive/2014/02/Flipped-Learning-Maximizing-Face-Time
2. Flip Learning Network. What is Flipped Learning? http://flippedlearning.org/cms/lib07/VA01923112/Centricity/Domain/46/FLIP_handout_FNL_Web.pdf
3. Flip Learning Network. Extension of a Review of Flipped Learning. http://flippedlearning.org/cms/lib07/VA01923112/Centricity/Domain/41/ Extension%20of%20FLipped%20Learning%20LIt%20Review%20June%202014.pdf
4. Norris & Solloway Personalized Learning, Flipped Classrooms, Video Watching: Last Gasps of the Old Education. http://thejournal.com/articles/2014/03/31/broken-educational-model.aspx#6V6xhizZguxtx5hW.99