Türkiye’de 2025 yılında çalışanların yüzde 60-75’nin Y kuşağından olacağı öngörülüyor. Çoğunluğunu oluşturacakları iş hayatı da onların istek ve beklentilerine göre değişimler geçirecek. Tarih ve edebiyat bize binlerce yıldır kuşakların kendilerinden sonra gelen kuşakları anlamakta zorlandıklarını ve farlılıklarından hoşlanmadıklarını gösteriyor. Y kuşağı ile ilgili son on yılda birçok araştırma yapıldı ve kitap yazıldı. Geleceğin iş gücünü anlamak için önemli olan bu araştırmalar günümüzde de Y kuşağı ile ilgili birçok bilgiyi iş dünyasına sunuyor. 1980-2000 seneleri arasında doğanların oluşturduğu bu kuşak ile ilgili olarak sıklıkla gündeme gelen bir konu iş-özel yaşam dengesi. Farklı kuşakların iş yaşamına farklı yaklaşımları oluyor. Son 50 yılda işe bakış açısı “çalışmak için yaşamak”, “yaşamak için çalışmak” ve “iş – özel yaşam dengesi” olmak üzere değişiklik gösterdi. 2000 sonrası doğan Z kuşağının iş hayatına nasıl bir bakış açısına sahip olacağı daha bilinmiyor.

Türkiye’de büyüyen Y kuşağı, ebeveynlerinin hayatlarını işe adamalarına ve sonrasında yaşanan ekonomik krizlerde işten çıkarılmalarına şahit oldu. Çalışmaktan dolayı kendilerine zaman ayıramayan, evde olduğunda yorgun olan anne ve babalara sahiptiler. Bu nedenle, Y kuşağı kendileri söz konusu olduğunda işin dışında da bir hayatları olmasını, çocuklarına zaman ayırabilmeyi ve hobilerini yapabilmeyi istiyor. Araştırmalar Y kuşağının yarısına yakının gönüllük esasına dayalı bir dernek ya da sivil toplum kuruluşunda görev aldığını gösteriyor.

Türkiye’de Y kuşağı çalışanların beklentileri

Ülkeden ülkeye ve hatta ülke içinde, 1980 sonrası doğan çalışanların tercihleri ve beklentileri farklılık gösteriyor. Bu sebeple Y kuşağını anlamaya çalışan kurumların Türkiye’de gerçekleştirilmiş olan araştırma sonuçlarını değerlendirmeleri gerekli. 

Deloitte Eğitim Vakfı “Y Kuşağı İnovasyon Araştırması”nın sonuçlarına göre¹:

“Türkiye gençliğinin yalnızca yüzde 29’u için “başarı” kelimesi “kariyeri” ifade etmekte, yüzde 40’ı için başarı “mutluluk ve huzur” anlamına gelmektedir. Üniversite eğitimli çalışmakta olan gençlerin yüzde 35’i için başarı “kariyer” demektir, yüzde 45’i içinse “mutluluk, huzur”.

Y-kuşağının yüzde 46’sı için “mutlu olarak çalışacağı iş” “gelecek garantisi olan iş”, yüzde 26’sı için “insani çalışma koşulları” olan iştir. Üniversite eğitimli çalışmakta olan gençlerde ise yönetime katılma yüzde 8, terfi imkanları yüzde 15, gelecek garantisi yüzde 27, insani çalışma koşulları yüzde 35’tir.”

BAREM tarafından gerçekleştirilen bir başka araştırmaya göre² “özel ve iş hayatında anlaşabileceği insanlarla beraber olmak”, Y kuşağı için önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. “Sosyal yaşantımı ve özel hayat saatlerimi etkileyecek hiçbir iş yerinde çalışmam” diyenlerin oranı Y kuşağında yüzde 48, X kuşağında ise yüzde 39. Esnek çalışma ortamını tercih eden Y kuşağının oranı yüzde 63 iken, bu oranın X kuşağı için yüzde 49 olduğu görülüyor.

PwC’nin “Yeni Nesil İş Hayatında” anketine Türkiye’den katılanların tamamı iş – özel hayat dengesinin önemli olduğunu söylüyor.³

Sadece iş-özel yaşam dengesi değil

Çeşitli araştırmalarda, Y kuşağından çalışanlarla konuşulduğunda bir iş yeri tercih ederken baktıkları tek unsurun iş-özel yaşam dengesi olmadığı görülüyor. Kariyer ve gelişim imkanı, ücret, beraber çalıştığı kişiler, üstleneceği sorumluluk, uluslararası çalışma imkanları vb. birçok unsur etkili oluyor.⁴

Y kuşağının iş-özel yaşam dengesine yaptıkları vurgu, kimi zaman yöneticileri tarafından az çalışmayı istemek olarak algılanabiliyor. Ancak Baltaş Grubu olarak eğitimlerde, Y kuşağı katılımcıların aralarda bilgisayarlarını açıp çalıştıklarını, kendileri ile konuştuğunuzda ara yapmaktansa çalışmayı ve böylelikle eğitim sonrasında olan programlarını gerçekleştirmeyi tercih ettiklerini görüyoruz.

Sonuç

Hayatı sadece iş olarak görmeyen Y kuşağı; ailesiyle, arkadaşlarıyla, hobileriyle ve gönüllü çalışmalarıyla dolu dolu yaşamak istiyor. Bunu sağlayan esnek çalışma koşulları, iş ve özel yaşam dengelerini kurmalarını kolaylaştırıyor.

Kaynakça:

1. Y Kuşağı İnovasyon Araştırması [İnternet]. Uygun erişim: http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/Other/TR_Y_Kusagi_Inovasyon_Arastirmasi_11072014.pdf
2. Acar E. Gençler iş yerlerinde eğlenerek çalışmak istiyor [İnternet]. Uygun erişim: http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ertan_acar/gencler_is_yerlerinde_eglenerek_calismak_istiyor-1360677
3. Genç çalışanlar eğitime ve iş/özel hayat dengesine ücretten daha fazla önem veriyor [İnternet]. Uygun erişim: http://www.pwc.com.tr/tr/press-releases/2012/pages/27-02-2012.jhtml
4. İş hayatında Y kuşağı gençler artık yönetici olmaya başladı [İnternet]. Uygun erişim: http://www.pwc.com.tr/tr/basin-bulteni/2015/is-hayatinda-y-kusagi-gencler.jhtml