Başarılı mentorluk uygulamaların arkasında mentorların kişilik özelliklerini tanıyıp, bu özellikleri yönetebilme becerisi yatar. Mentorluk becerisini etkileyen faktörlerden biri kişilik özellikleridir. Bu özellikler, iyi bir dinleyici olma “dinleme”, empati kurma “empati”, davranışı değiştirmeye yönelik verilen yapıcı geribildirimler “geri bildirim”, deneyimli bir uzman ve rol model olmak “profesyonelliği sürdürmek”, fikir veya önyargılarını empoze etmeden bir rehber ve güvenilir bir danışman olmak “farklı fikirleri kabul etmek”, “olumlu tutum” ve mentiyi rakip olarak görmeden “bilgi paylaşımı” olarak sıralanmıştır. Kişinin mentorluk sürecini nasıl yönettiği, yazıda yer verilen kişilik özelliklerini hayata nasıl yansıttığının cevabını veriyor. Bireyin mentorluk için zorlayacı kişilik özelliklerine sahip olsa da birey kendini farklı yollarla geliştirdiğinde alandaki becerisini de geliştirmiş olur. Bu yazıda mentorlugu kolaylaştıracak kişilik özelliklerini okurken nasıl geliştirebileceğinizi de öğreneceksiniz.
Bugünün dünyasında çalışanların deneyimlerini diğer çalışma arkadaşlarıyla paylaşabilme becerisi kurumların başarısının gizli anahtarı durumunda. İster yapılan işin teknik özelliklerinin aktarımı olsun isterse kurum kültürünün aktarımı olsun, deneyim paylaşımının başarısının arkasında kişilik özellikleri yatıyor. Bu sayıda okuyacağınız birçok başarılı mentorluk uygulamasının arkasında mentorların kişilik özelliklerini tanıyıp, bu özellikleri yönetebilme becerisi yatıyor. Bu yazı da mentorluk becerisini etkileyen temel kişilik özelliklerinden bahsediyor.
Bu özellikler:
Dinleme: İyi bir dinleyici olmak bir mentorun sahip olması gereken en önemli özelliklerden biridir. Bu özellik mentiye önemsendiğini ve söylediklerine değer verildiğini gösterir. Mentilerin sorunlarını açık bir şekilde açmalarına ve paylaşmalarına izin vererek güven oluşturur. Mentiyi yargılamadan veya kesintiye uğratmadan dinlemek, düşüncelerini daha fazla ortaya koymasını sağlar. Sabırlı olmak ve anlayışla dinlemek mentinin daha derin bir bağ kurmasını sağlayacaktır.
Empati: Empati kurma; mentinin ortaya koyduğu mücadelelerde ya da yaşadıkları sorunlar karşısında ona şefkat duymak değil, yaşadıkları deneyimleri kişisel olarak tanımlamakla ilgilidir. Karşılaştığı zorlukları anlamayı ve benzer zorluklar karşısında kendisinin olayları nasıl ele aldığını anlatmayı gerektirir. Empati ile kurulan bağ ilerideki yıllarda da devam edecek mentorluk ilişkisinin kurulmasını sağlar.
Geribildirim: Davranışı değiştirmeye yönelik verilen yapıcı geribildirimler, mentinin gelişime açık alanlarını fark etmesini sağlar. Karşı tarafın hatasının basit ve net bir şekilde ortaya koyulması gerekir. Geribildirimin ertelenmesi veya karmaşık ifadelerle söylenmesi davranışa etkisini zayıflatır. Uygun davranışların söylenmesi de gelişime açık alanların iyileştirilme sürecinde kişiye cesaret verir. Olumlu/olumsuz geribildirimler mentorluk görüşmelerine daha fazla değer katacak ve mentiyi sürekli olarak iyileştirme çabası gösterme konusunda motive edecektir.
Profesyonelliği sürdürmek: Profesyonellik bir mentorluk programında önemli bir faktördür, çünkü menti, mentora alanında deneyimli bir uzman ve rol model olarak bakar. Mentorun, sürece titiz bir şekilde bakarak, beklentilerini pekiştirerek, oturumlarını belgeleyerek ve zaman çizelgelerini koruyarak süreci şekillendirmesi/yönetmesi gerekir. Bununla ilgili düzenli geribildirimler vererek ve mentiyi bu süreçten sorumlu tutarak, mentorun programı ciddiye aldığını göstermesi gerekir.
Farklı fikirleri kabul etmek: Mentorun rolü, fikir veya önyargılarını empoze etmeden bir rehber ve güvenilir bir danışman olmaktır. Mentileri tarafından paylaşılan yeni ve yaratıcı fikirlere açık olmalıdır. Bir fikir mentor tarafından anlaşılmadıysa soru sorarak açıklığa kavuşturulması gerekir. Amaç, bilindik olmayan fikirlerden mentiyi caydırmak değil, bu fikri gerçekleştirmek için onu motive etmek ve yol göstermektir.
Olumlu tutum: Mentiye öğrenmek için ihtiyaç duyduğu zamanı vermek, sabır, bağlılık ve azim gerektirir. Zorluklar ve hayal kırıklıkları ortaya çıksa da toleranslı, olumlu ve soğukkanlı kalmak önemlidir.
Bilgi paylaşımı: İyi bir mentor, mentisini bir rakip veya tehdit olarak görmez. Temel mesleki ve kişisel becerilerini paylaşmaya isteklidir. Karşı tarafın ihtiyaç duyduğu ayrıntıda bilgisini ortaya koymalıdır. Bilgiler arasında bağlantılar kurulmalı ve ayrıntıda dağılmadan bir bütün halinde aktarım yapılmalıdır.
Sonuç
Uzun yıllardır, seçme, değerlendirme, eğitim ihtiyacını belirleme amacıyla değerlendirme merkezi uygulamaları yapıyoruz. Uygulama amacımız ne olursa olsun özellikle yönetici değerlendirmelerinde baktığımız yetkinliklerden biri koçluk/mentorluk yetkinliği oluyor. Kişinin mentorluk sürecini nasıl yönettiği, yukarıda anlatmaya çalıştığımız kişilik özelliklerini hayata nasıl yansıttığının cevabını bize veriyor. Mentorluk açısından zorlayıcı olabilecek kişilik özelliklerine sahip olunabilir ancak kişinin almış olduğu eğitimler, geribildirimler, farkındalık düzeyini yükseltmiş ve bu alandaki becerisini geliştirmiş olabilir. Üstelik mentorluk ve buna bağlı olarak geribildirim vermek teknik bir yetkinliktir. Doğru bilgiyle ve teknikle üstesinden gelinebilir. Onun için de kişilik özellikleriniz sizin mentorluk sürecinizi yönetmenizi zorlaştırsa da, davranışınızı değiştirerek mentorluk becerinizi geliştirebilirsiniz.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *