Stres Mülakatı ve Sakıncaları

Adayların baskı altında nasıl davranış sergilediğini, stres ile nasıl başaçıktığını ve bunun performanslarını, diğer insanlarla ilişkilerini nasıl etkilediğini bilmek işe alma kararını vermede önemli bir rol oynamaktadır. Günümüzde, servis elemanından üst düzey yöneticisine kadar kiminle konuşsanız işlerinin ne kadar stresli olduğundan bahsediyor. Baskının her bir kişide ortaya çıkarttığı farklı özelliklerin, aldıkları sonuçları, karar verme yaklaşımlarını, başkaları ile olan ilişkilerini etkilediği tartışılmaz bir gerçek ve bir kişiyi işe almadan evvel bu konuda güvenilir bilgiye sahip olmak için objektif ve bilimsel yaklaşımlar benimsemek faydalı olacaktır. Güvenirliliği ve geçerliliği olan psikometrik ölçümler kişilerin baskı altında ne gibi davranışlar sergileyebileceklerini ve bunun beraber çalıştıkları kişilere ve iş ortamına nasıl yansıyacağını ortaya koymaktadır. Bir aday ile görüşme gerçekleştiren herkesin en temel amacı kişiyi en doğru şekilde tanıyarak pozisyon için uygunluğunu değerlendirmektir. Nasıl teknik konularda yabancı dilde yazılı iletişim kurması gereken bir kişinin yabancı dil hakimiyetini sağlıklı bir şekilde ölçmenin yolu havadan sudan konuşulan bir sohbet değilse, stres görüşmeleri de baskı altında davranışları anlayabilmek için o kadar sağlıklı bir yöntem.

Aday iyice bekletildikten sonra görüşmenin yapılacağı odaya alınır. Biraz sohbet edilir ardından saldırgan bir ses tonu ile “Sizin gibi birini niye işe alalım ki?”, “Özgeçmişinizde şimdiye kadar üç iş değiştirdiğinizi görüyorum. Sizce bu başarısızlık değil mi?” gibi görüşülen adayın iyice gerilmesini sağlayan sorular sorulur. Kimi zaman gerginliği ve baskıyı artırmak adına uzun sessizlikler ve ters algılanacak beden dili kullanılır. Konu ve pozisyon ile ilgili olmayan ve adayın cevabını bilmekte ve anlamlandırmakta zorlanacağı “… futbol takımını nasıl daha iyi performans göstermesini sağlarsın” gibi sorularla görüşmeye devam edilir. Görüşmeyi gerçekleştirenin saldırgan bir yaklaşıma, bir tutam kibir eklemesi sonucunda adayda stres yaratılır. Stres görüşmesinin tarifi her şeyi belli bir yemek tarifi kadar basit ve kısa olmasa da amacı, görüşülen adayın baskı altında nasıl davrandığının gözlemlenmesi ve değerlendirilmesi olarak tanımlanmaktadır.

Adayların baskı altında nasıl davranış sergilediğini, stres ile nasıl başaçıktığını ve bunun performanslarını, diğer insanlarla ilişkilerini nasıl etkilediğini bilmek işe alma kararını vermede önemli bir rol oynamaktadır. Günümüzde, servis elemanından üst düzey yöneticisine kadar kiminle konuşsanız işlerinin ne kadar stresli olduğundan bahsediyor. Ancak stres görüşmesinde yaratılan stres ortamı, köşeye sıkıştırma, küçümseme yaklaşımında kişinin verdiği tepkiler iş baskısı altındayken vereceği tepkilerden farklı olabilir. Yüz yüze görüşmede amaç adayı en iyi şekilde tanımak olduğundan, adayın mümkün olduğunca kendini rahatça ifade edebileceği ortamı yaratmak, görüşme sonucunda daha fazla bilgi elde etmeyi sağlayacaktır. Baskı altında olan aday görüşme esnasında kendini kapatmaya, otosansür uygulamaya daha meyilli olacağından aday ile ilgili bilgi edinmek zorlaşmaktadır. Halbuki kendini rahat ve emniyette hisseden kişileri kendileri ile ilgili daha fazla paylaşımda bulunurlar.

Baskının her bir kişide ortaya çıkarttığı farklı özelliklerin, aldıkları sonuçları, karar verme yaklaşımlarını, başkaları ile olan ilişkilerini etkilediği tartışılmaz bir gerçek ve bir kişiyi işe almadan evvel bu konuda güvenilir bilgiye sahip olmak için objektif ve bilimsel yaklaşımlar benimsemek faydalı olacaktır. Güvenirliliği ve geçerliliği olan psikometrik ölçümler kişilerin baskı altında ne gibi davranışlar sergileyebileceklerini ve bunun beraber çalıştıkları kişilere ve iş ortamına nasıl yansıyacağını ortaya koymaktadır. Adayın baskı altında nasıl bir tutuma sahip olduğunu ve nasıl bir davranış sergileyeceğini gözlemlemenin bir diğer yolu ise değerlendirme merkezi gerçekleştirmektir. Burada yaşanan görev, zaman, kalite, ilişki v.b. baskılar karşısında adayın nasıl bir performans sergilediğini gözlemlemek mümkün olmaktadır. Her iki yöntem sonucunda elde edilen sonuçlar farklı adaylar arasında karşılaştırma yapabilmeyi de sağlamaktadır.

Stres görüşmeleri sadece seçme açısından olumsuzluklar getirmiyor aynı zamanda adayın da görüşmeyi gerçekleştiren kişi ve kurum ile ilgili olarak olumsuz izlenimlere sahip olmasına sebep oluyor. Özellikle aday ile görüşen müstakbel yöneticisi olduğunda aday görüşmede yaşananların ve yöneticinin yaklaşımının ne kadarının seçilmiş stres görüşmesi davranışı ne kadarının gerçek yaklaşımı olduğunu ayırt etmekte zorlanabilir. Dolayısıyla o kişiyle çalışmak konusunda tereddütleri olabilir.

Stres görüşmeleri ile ilgili sıklıkla yaşanan bir olgu da görüşmeyi gerçekleştiren kişinin sırf kendisine uygulandığı için başkalarına da bu yöntemi uygulama isteğidir. “Beni nasıl da zorlamışlardı.” düşüncesi şimdi de benim sıram geldi yaklaşımını benimsetir.

Aynı zamanda stres görüşmesi, baskı altında çalışması beklenen bir adaya uygulanacaksa, mutlaka ortaya çıkan duygu selini karşılayabilecek ve kontrol edebilecek, klinik olarak bunun için yetişmiş birisi tarafından uygulanması doğru olacaktır. Karşı tarafın duygularını kontrol edemediğiniz bir yerde, onu baskı altına sokmak bazen pandoranın kutusu etkisini de ortaya koyabilir. 

Sonuç:

Bir aday ile görüşme gerçekleştiren herkesin en temel amacı kişiyi en doğru şekilde tanıyarak pozisyon için uygunluğunu değerlendirmektir. Bunu gerçekleştirebilmek için en etkin yöntemleri kullanmak gerekmektedir. Nasıl teknik konularda yabancı dilde yazılı iletişim kurması gereken bir kişinin yabancı dil hakimiyetini sağlıklı bir şekilde ölçmenin yolu havadan sudan konuşulan bir sohbet değilse, stres görüşmeleri de baskı altında davranışları anlayabilmek için o kadar sağlıklı bir yöntem.

Diğer Makaleler

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *

Son Makaleler

En Çok Yorumlanan

Öne Çıkan Videolar

Hayatın Hakkını Vermek

Hayatın Hakkını Vermek | Prof. Dr. Acar Baltaş | TEDxIzmir

Mesleğimi nasıl seçmeliyim?

Kurumların yönetim felsefesini hayata taşıyan insan ve değişim projeleri üzerine çalışan Prof. Dr. Zuhal Baltaş, mesleğinizi nasıl seçmelisiniz konusu üzerine bilgi veriyor.

Hayalini Yorganına Göre Uzat

Prof. Dr. Acar Baltaş, TEDxAnkara'da yaptığı konuşmada istek ve başarı arasındaki ilişki ile "yatkın olduğumuz şeyleri hayal etmenin" önemini anlatıyor.

Öne Çıkan Kitaplar

Personova Kişilik Envanteri Testi