Yakın zamana kadar kariyer kavramı iş hayatının içinde yer alıyordu. Kişi işe girdikten sonra alacağı terfiler ve ünvanlar kariyer gelişimi olarak değerlendiriliyordu. Yani, öncelikle bir işe girilip çalışmaya başlanıyor, ondan sonraki yıllarda “kariyer gelişimi”nin nasıl olabileceği belirleniyordu. Günümüzde ise milyonlarca üniversite öğrencisinin kariyer hedeflerini belirlemeleri için artık okullarda Kariyer Gelişimi dersleri verilmekte, Kariyer Danışmanlığı yapılmaktadır. Böylelikle, kişinin sadece üniversitede yaptığı tercihle bağımlı kalmayıp, yüksek kalitede kariyer bilgisi ve desteğine ulaşması sağlanmaktadır. Günümüz kariyer yönetim modellerini incelediğimizde, ilk aşama, “kurum hedef ve ihtiyaçlarının tanımlanması” şeklinde belirtilmiş, ikinci aşama ise, kariyer olanaklarını önceden tanımlanmış kriterlerle “ kişinin performansını, becerilerini ve güçlü yönlerini” dikkate alarak değerlendirmek olarak tanımlanmıştır. Bu iki aşama özenle gerçekleştirildiğinde, çalışanın kariyer olanakları değerlendirmesi en verimli şekilde gerçekleştirilecektir.
Dünyanın en tanınmış üniversitelerinden mezun, başarılı bir kariyer çizgisine sahip üst düzey yöneticiler, “kişinin aynı pozisyonda 6-7 yıldan fazla kalmaması gerektiğine inandıklarını” söylüyor.
Başarılı bir eğitim yaşamından sonra, 2-3 yıl çalışmış bir çok genç bulunduğu pozisyonda mutsuz, beklentilerine ulaşamamış, arayış içinde… “Acaba master yapmak için bir okula mı gitsem?”, “bu şirkette kendime bir gelecek göremiyorum”, “acaba iş mi değiştirsem?”, “acaba finanstan pazarlamaya geçmek kariyer patikamda benim için daha mı yararlı olur?” gibi sorular bu gurubun zihnini kurcalayan sorular arasında…
Gerçek şu ki, günümüzde piyasaların sürekli değişen ihtiyaçları, kariyer konusu üzerinde çok daha fazla durulmasının önemini ortaya koyuyor. Bu nedenle, kişinin kariyer gelişimini becerilerini geliştirmesinden başlayarak, kariyer yönetiminin bugün nasıl tanımlandığını 3 başlık altında irdeleyeceğiz.
Eğitim Aşamasında Kariyer Yönetimi
Yakın zamana kadar kariyer kavramı iş hayatının içinde yer alıyordu. Kişi işe girdikten sonra alacağı terfiler ve ünvanlar kariyer gelişimi olarak değerlendiriliyordu. Yani, öncelikle bir işe girilip çalışmaya başlanıyor, ondan sonraki yıllarda “kariyer gelişimi”nin nasıl olabileceği belirleniyordu.
Yakın geçmişe kadar çalışanların kişisel beklentileri gerçekleşmediğinde, ast-üst çekişmeleri, motivasyon kaybı, gelecek endişesi, hem işyerinde hem özel yaşamda huzursuzluklara neden oluyor, sorunlar tartışılamıyordu.
Günümüzde ise milyonlarca üniversite öğrencisinin kariyer hedeflerini belirlemeleri için artık okullarda Kariyer Gelişimi dersleri verilmekte, Kariyer Danışmanlığı yapılmaktadır. Böylelikle, kişinin sadece üniversitede yaptığı tercihle bağımlı kalmayıp, yüksek kalitede kariyer bilgisi ve desteğine ulaşması sağlanmaktadır. Bunun yanında, bulunduğu toplumun değişen iş ihtiyaçlarıyla kendi becerilerinin örtüşebilmesi için öğrenci gerekli şekilde yönlendirilmektedir. Örneğin, Avustralya Hükümeti, “Eğitim, İstihdam ve İşyeri İlişkileri Bölümü” okullara konulan “Kariyer Gelişimi” dersinde, iş dünyası ihtiyaçlarının geri bildirimlerinin sağlıklı olabilmesi için bir dizi “Okul ve Sektör Liderleri Forum”ları düzenlemektedir. Bu ve bunun gibi uygulamalar, eğitimini tamamlayarak çalışma hayatına atılan gençlerin kendi yetenek ve becerilerini, piyasa ihtiyaçlarını daha gerçekçi değerlendirerek kariyerlerine daha doğru yerden başlamalarına yardımcı olmaktadır.
Kariyer Yönetimi Uygulamaları
Yakın geçmişe kadar çalışanlar, sıklıkla kariyer gelişimlerinde gerçek zorluklar ve bilinmezliklerle karşılaşıyorlardı. Kişisel beklentileri gerçekleşmediğinde, ast-üst çekişmeleri, motivasyon kaybı, gelecek endişesi, hem işyerinde hem özel yaşamda huzursuzluklara neden oluyor, sorunlar tartışılamıyordu. Zaman zaman kurum için çok değerli bir çalışan, işinden ayrılarak hem kendi kariyer fırsatını değerlendiremiyor, hem de kurumun verimliliğinin olumsuz etkilenmesine neden oluyordu. Aynı şekilde, kariyerine yeni bir yön vermesiyle kendine önemli katkılar sağlayabilecek bir çalışan, bu adımı atamayıp mutsuz şekilde işine devam ediyordu.
Yaşanan tüm bu sorunlar, bugün şirketlerde “Kariyer Yönetimi”ne geniş yer verilmesini sağladı. Kurum ihtiyaçlarıyla, kişisel beklentilerin sağlıklı şekilde örtüşmesini sağlamak için “Kariyer Gelişimi”nin değerlendirmeleri, “Performans Yönetimi”ne bağlı olarak yapılmaya başlandı. Bugün sağlıklı işleyen bir “Kariyer Yönetimi” modelini Şekil 1 de izleyebilirsiniz:
Günümüz kariyer yönetim modellerini incelediğimizde, ilk aşama, “kurum hedef ve ihtiyaçlarının tanımlanması” şeklinde belirtilmiş; ikinci aşama ise, kariyer olanaklarını önceden tanımlanmış kriterlerle “ kişinin performansını, becerilerini ve güçlü yönlerini” dikkate alarak değerlendirmek olarak tanımlanmıştır. Bu iki aşama özenle gerçekleştirildiğinde, çalışanın kariyer olanakları değerlendirmesi en verimli şekilde gerçekleştirilecektir. Bu değerlendirme, kriterlere dayalı karşılıklı konuşularak uygulandığında da, çalışanın da kendi gerçeklerini kabul etmesini sağlayacaktır. Bir başka ifadeyle kişi, kariyer patikasını oluştururken, haksızlığa uğramadan, baskı altında kalmadan veya belirsizliklerle boğuşmadan ileriyi görebilecektir.
Değişimin insanların ümitsizliğe kapılmaya değil, tam tersine gelişimine ve yeniliklere kapılar açmasını sağlayacak bir olgu olarak yaşamları desteklemesi, iyi bir kariyer yönetimi ile oluşur.
Sağlıklı bir kariyer yönetimi, yukarıdaki aşamalar sonucunda çalışanın karşısına çıkacak kariyer seçeneklerini değerlendirmesinde destek sağlayacak niteliktedir. Örneğin kariyere devam edilecekse, güçlü yönlerin belirlenmesine, eğitim ihtiyacının doğru şekilde tespit edilmesine ve planlanmasına ışık tutar. Ayrıca, bundan sonra alınacak terfide, kimin pozisyonunun doldurulacağı, bu geçişin süresi gibi soruların cevapları bulunarak yeni pozisyon için çalışma planı yapılmasına imkan verir.
Kariyer değişimine karar verilmişse, özgeçmişin en etkin şekilde hazırlanması, iş arama yöntemleri, mülakatta kullanılacak tekniklerle ilgili destek istenebilir. Yeni bir iş yolunda, iş planının nasıl oluşturulacağı, başarı için kişisel etkinlikler konusunda danışmanlık alınabilir.
Artık iş hayatından yakın bir gelecekte çekilmeye karar verilmişse, bu süreç içinde kişi bundan sonra ne gibi iş veya uğraşlara yöneleceği, yaşamı nasıl planlayacağı konusunda bilgi alabilir.
Görülüyor ki, kariyer yönetimi, bugün bireyin tüm yaşamında gerekli düzenlemeleri, kendisini tanıyarak, her aşamada kendisi için en fazla yararı sağlayabilecek yöntemleri içermektedir.
Değişimin insanların ümitsizliğe kapılmaya değil, tam tersine gelişimine ve yeniliklere kapılar açmasını sağlayacak bir olgu olarak yaşamları desteklemesi, iyi bir kariyer yönetimiyle oluşur.
Kişinin Kariyer Yönetimi
Bugün piyasa koşullarında görülen hızlı değişim, sektörlerdeki dalgalanmalar, çok revaçta olan bir iş dalının kısa sürede önemini yitirmesi, çevre etkileri gibi faktörler insanların yaşamlarında bir çok dalgalanmalar yaratmaktadır. Açıkçası, hızlı değişim karşısında bireysel hedef ve istekler ön plana çıkmakta ve toplum çıkarlarının kişiye sağlayacağı yarar ve olanaklar göz ardı edilebilmektedir. Dolayısıyla, kurumlar çalışanlarının kişisel özellik, değer ve ihtiyaçlarını göz önüne alarak yönetim değerlerini ne kadar iyileştirmeye çalışırlarsa çalışsın, bireylerin de kendilerini yönetmekte bir o kadar özen göstermeleri gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Bu olguyu kariyer yönetimi açısından şöyle ele alabiliriz: Eğitim yıllarınızdan başlayarak, size kariyer yönetiminiz için sağlanan donanımı, kişisel isteklerinizle bağdaştıramazsanız, toplum beklentilerine cevap veremeyeceksiniz. Öncelikleriniz nedeniyle ekip ruhunu benimsemez, kendinizi motive etmek yerine bunu sürekli kurumdan bekler, bilginizi paylaşmaz sadece kendi yaptığınız iş için kullanır, iletişim kanallarınızı kapalı tutarsanız toplumun (şirketin) beklentilerini anlayamazsınız.
Çok bilgili, zeki, atak, yenilikçi, yaratıcı, inisyatif sahibi olmak şirkete artı değer getirebilir. Önemli olan, bu özelliklerinizi kariyeriniz adına yönetebilmektir.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *