Bulgular şirketlerin iyi ya da kötü günlerde rakiplerini geçmek için sürekli eğitime yatırım yaptıklarını gösterse de, yöneticileri eğitim programlarının etkili olduğuna dair ikna etmek kolay değil. Öte yandan uzun dönemli ve kapsamlı bir etki değerlendirmesi yapmanın üst yönetimi ikna etmeye, gerekli verilere ulaşmaya ve oldukça yüklü bir bütçeye gerek gösterdiğini tüm İK, iş geliştirme ve eğitim profesyonelleri iyi bilirler. Ancak eğitimin etkisini ölçmenin tek yolu bu mudur? 

Son zamanlarda bir çok şirket geleneksel eğitim ölçme tekniklerinden çok daha az bir maliyetle, yeni bir eğitim etkisi ölçme tekniğini kullanıyor. Brinkerhoff ve Dressler tarafından geliştirilen bu yeni teknik Başarı Öyküsü Yöntemi (BÖY) olarak nitelendiriliyor. Her ne kadar bilinen eğitim ölçme teknikleri kadar kapsamlı bilgiler toplanmasına imkan vermese de, yöneticilerin eğitimlere bütçe ayırma kararı vermesine yetecek kadar kanıt sunuyor. 

Dressler yöntemin yararlarını şöyle açıklıyor: “Araştırmalarımız, üst yöneticilerin, çok da güvenilir olmayan yatırımın geri dönüşüyle ilgili (ROI) rakamlar değil, katılımcıların eğitimlerden öğrendikleri becerileri işlerinde kullandıklarını ve işe olumlu katkılarda bulunduklarını görmek istediklerini ortaya çıkardı. “

Nasıl Uygulanır?

Başarı Öyküsü Yöntemi, sayısal sonuçlara dayanan yöntemlerden farklı olarak, elde edilen yararın iki ucunda yer alan iki tür katılımcıyı mercek altına alır. Bir yanda yeni öğrendiklerini işe uygulamada ve sayısal iş sonuçları elde etmede en başarılı katılımcılar vardır. Öte yanda, en az başarılı olan ve eğitimden yararlanmayan katılımcılar bulunur. 

Olumlu örneklerden yararlanarak BÖY, programın istenen sonuçları verdiğini doğrulamak için özel olarak başarılı kişilere (ölçülebilir sonuçlar alanlara) odaklanır. Bu başarı öyküleri eğitim programının eleştirel incelenmesi değildir; bu öyküler kişilerin eğitim sonucunda öğrendikleri yeni bir yöntemi ya da beceriyi nasıl kullandıklarını gösterir. 

Olumsuz örneklerden yararlanarak da BÖY bazı katılımcıların başarılı olmasını sınırlayan çevresel etkenleri inceler ve öğrenmenin önündeki engelleri belirler. Bu etkenler programın etkisini göstermek için kullanılmaz; süren bir projede eğitimin tasarımını iyileştirmek ve pekiştirmek için kullanılır. 

BÖY’de en başarılı ve en az başarılı kişileri teşhis edebilmek için 3-5 sorudan oluşan basit bir soru formu kullanılır. 

Her iki gruptan rasgele katılımcılar kişiler seçilir ve bunlarla telefonla ya da yüz yüze kısa bir görüşme yapılarak aşağıdaki bilgiler elde edilir. 

• “Eğitimden kazandığınız hangi bilgi ve becerilerinizi, ne zaman, nasıl kullandınız?” 
  
• “Ne sonuçlar aldınız?” 
  
• “Aldığınız sonuçların parasal karşılığı sizce ne kadardır?” 
  
• “Hangi dış etkenler sizin bu girişimlerinize olanak verdi?”

BÖY’nin sonuçları hikaye formunda ifade edilir. Bu haliyle eğitim sonuçları kısa, ancak zengin ayrıntılara sahip bir içerikle belgelenir. Kurum içinde başkalarınca da doğrulanan somut kanıtlar sunar. 

Sonuç

Eğitimden birkaç hafta gibi kısa bir zaman sonra değerlendirmecilerin elinde, kurumdaki gerçek kişilerin doğrudan yaşadıkları durumlara ve sonuçlara dayalı doğrulanabilir veriler bulunur. İşe uygulanan öğrenilmiş becerilerle ilgili bulgular yöneticileri tatmin edecek niteliktedir. BÖY, eğitim sonuçlarını ölçmenin ötesinde, eğitimin başarılı olmasına destek veren ya da köstek olan koşulları ayırt etmeyi de sağlar. Bu bilgiler de ilerideki eğitim programlarının etkinliğini artıracak önlemlerin alınmasını sağlayacaktır. 

BAŞARI ÖYKÜSÜ YÖNTEMİNİN ADIMLARI

Kaynak: 

1. Brinkerhoff, R. (2006). Telling Training’s Story : Evaluation Made Simple, Credible, and Effective, Berrett-Koehler Publishers