Normal iş temposuna sahip bir yetişkinin yılda 1,900 saatini işte geçirdiğini düşündüğümüzde, işyeri şartlarının çalışanların duygularını nasıl derinden etkilediğine şaşırmamak gerekir. İşyerinde ruh sağlığının öncelikli konular arasında yer almasına dikkat çeken uzmanlar, çalışanların ruh sağlığı ve mutluluğunu olumlu yönde etkileyen faktörleri şöyle sıralamaktadır;

1. Psikolojik destek: Çalışanlarına psikolojik destek sağlayan kurumlar öncelikle onların mutluluğunu korumak için gerekli adımları atar. Yardıma ihtiyaç duyan çalışanlara uygun kaynakları sağlar. Çalışanlar işte psikolojik destek gördüklerini hissettiklerinde kuruma bağlılıkları ve iş tatminleri artar ve böylelikle yaptıkları her işte daha etkili olurlar. Sonuçta işlerine severek gelirler ve işlerini severek yaparlar. 

2. Kurum kültürü: Güven, dürüstlük ve adil olmak sağlıklı kurum kültürüne sahip şirketlerin belirleyici özelliğidir. Kurumun sahip olduğu olumlu kültür çalışanların ruh sağlığı üzerinde büyük etki yaratır ve işyeri tatmini artar. 

3. Şeffaf liderlik ve beklentiler: Etkili liderlik ve açıkça tanımlanan beklentiler çalışanların başarmanın ne anlama geldiğini kavramalarına yardımcı olur. Bu durum çalışanların morallerinin yükselmesine ve kuruma duyulan güvenin artmasına neden olur. Liderlikte görülen eksiklik ve net bir şekilde ortaya konulamayan beklentiler stresi artırarak çalışanların düş kırıklığı yaşamasına yol açar. 

4. Nezaket ve saygı: Saygılı ve anlayışlı olmayı esas alan kurum kültürü, çalışanın moralini yükseltir. Yüksek motivasyona sahip bir işyerinde çalışanların işe gelmeme sıklığı düşer, mükemmel ekip çalışması hayata geçer ve çalışanlar yüksek düzeyde adalet duygusu yaşar. Sonuç? Olumlu yaklaşımı ve geniş bir alana yayılmış iş tatmini ile tanınan kurum kültürüdür.

5. Büyümek ve gelişmek: Büyümeye, mesleki bilgi ve kişilerarası becerilerinin gelişimine fırsat verilen çalışanlar, kendilerini işlerine adayarak kurum içindeki hem mevcut hem de gelecekteki rollerinde yüksek performans gösterirler.

6. Takdir etmek ve ödüllendirmek: Takdir etme ve ödüllendirmede başarılı olan kurumlar çalışanların çabalarını nasıl, ne zaman ve hangi şekilde takdir edeceklerini bilirler. Takdir gören ve ödüllendirilen iş gücü, çalışanların motive olmasına, kişilerin kendilerine duydukları güvenin artmasına ve onlardan beklenen performansı aşmalarına neden olur.

7. İşe dahil olmak ve etki yaratmak: Çalışan işte söz sahibi olduğunu hissetmek ister. Çalışanların işe etkin bir şekilde dahil edilmeleri ve yetkilendirilmeleri daha yüksek moral, iş tatmini ve daha sağlıklı kurum kültürü oluşumuna olanak sağlar. Çalışanlar kendi görüşlerinin dikkate alınmadığını hisseder veya yetki sahibi oldukları alanlarda karar almalarına müsaade edilmediği duygusu yaşarlarsa, stres tırmanır ve iş tatmini zarar görür. 

8. İş yükü yönetimi: Sürekli olarak çalışana aşırı iş yükleyen ortamlar strese ve duygusal hasara neden olabilir. Diğer taraftan zorlayıcı ancak gerçekçi iş yükü, iş tatmini yaratır ve güven geliştirir. 

9. Denge: İş-yaşam dengesinin önemini kabul eden ve çalışanın aile yaşamı taleplerine saygı gösteren esnek politikalar oluşturan işverenler, daha mutlu, daha az stresli ve daha üretken çalışma kültürü oluşumuna imkan verirler.

10. Psikolojik/Ruhsal korunma: İşte mutluluğun gelişimini destekleyen ve psikolojik zararı engellemek üzere proaktif adımlar atan işverenler, güven ve açık sözlülüğün hakim olduğu bir ortam yaratırlar. Böylece çalışanlar düşündüklerini açıkça söyleyebileceklerine dair güven duyar ve görüşlerini veya endişelerini sonucundan korkmadan dile getirirler. 

Ruhsal açıdan sağlıklı bir işyerinden herkes yararlanır. İşgücü devri azalır, maliyet düşer ve insanların keyif alarak geldiği üretken, etkili bir çalışma ortamı yaratılır. Ancak, günümüzde çalışanların büyük bir kısmı psikolojilerinin dikkate alındığı ve korunduğu bir iş yeri ortamına sahip olmadıklarını düşünmektedir. 

Ruhsal açıdan sağlıklı bir işyeri ortamı yaratma

Günümüz işverenleri çalışanlara fiziksel açıdan sağlıklı işyeri ortamı sunmaktadır. Çünkü kurum tarafından öncelikli olarak fiziksel koşulların dikkate alındığı ve güven duyulan bir iş ortamı sunmak, çalışanların hayatlarının riske atılmadığının en önemli göstergesidir. 

Yaşanan duygusal ve finansal zorlukların ruhsal hastalıklarla ilişkilendirilmesi, işverenlerin ruh sağlığı konusuna odaklanmasına neden olmuştur. Böylece ruhsal açıdan sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı yaratmak ve desteklemek büyük önem kazanmıştır.

Ruhsal açıdan sağlıklı iş ortamı yaratmak için atılacak adımlar şunlardır:

• Dikkatli olma: Ekip üyelerinin iş yükünü ve stres yaşadıklarına dair belirtileri sürekli izleyin. Taşıyabileceğinden fazla iş yüküne sahip olduklarını mı gözlemliyorsunuz? Davranışlarında bir değişiklik mi fark ettiniz? Böyle bir durumda onlarla birlikte biraz zaman geçirin eğer çalışanın haksızlığa uğradığı sonucuna varırsanız iş yükünü düzenlemeye çalışın.
• Esnek olma: İş sorumlulukları ve aile yaşantısı zorlukları birbiriyle çatışarak, çalışanların büyük bir fırtına yaşamasına neden olabilir. Aile içinde bazı durumlar, özellikle akut, ağır sağlık sorunları, alışılan yaşam koşullarını değiştirmeyi zorunlu kılabilir. Özel durumlar için esnek çalışma saatleri, evde çalışma politikaları ve yoğunlaştırılmış hafta içi çalışmalar; çalışanın iş tatminini ve üretkenliğini destekleyerek iş stresini azaltan etkili yöntemlerdir.
• Yetkilendirme: Çalışanlara işlerini yapmak üzere gerekli yetkiyi verin ve onların kendi yetki alanlarında karar almalarını sağlayın. Sunulan zorlayıcı ve ödüllendirici iş fırsatları çalışanların bir taraftan gelişmelerine ve profesyonel anlamda ilerlemelerine imkan tanırken, diğer taraftan iş tatmini yaşamalarına yol açar.
• Takdir etme: Müsait olduğunuz her an iyi yapılan bir işi takdir etmek için zaman ayırın. Diğer bir deyişle, çalışanlarınızı işlerini doğru yaptıklarında takdir edin. Çalışanların takdir edildiklerini hissetmeleri, iş yerindeki duygu durumlarında büyük farklılıklar yaratır.
• Başarı odaklı ekip oluşturma: Ekip üyelerinin başarmak için ihtiyaç duydukları şeylere sahip olduklarından emin olun. Bu ihtiyaçlar; bilgiye ulaşma, daha fazla eğitim veya kişisel yönlendirme ve/veya sizden koçluk alma olabilir.
• Adil olma: Bir lider olarak liderliğinizin her yönüyle adaleti temsil ettiğinden emin olun. İnsanlara liderlik yapan bir kişi olarak liderliğin her alanında adaleti yerine getirme ihtiyacınız vardır. Ekip üyelerine farklı davranış, adaletsiz iş dağılımı ve değişken beklentiler ekip içerisinde kızgınlık ve stres yaratabilir. 
• İşyerinde saygıyı geliştirme ve destekleme: Ezici yaklaşımlar, taciz, dedikodu ve bir başka çalışanı sabote etmek konularında sıfır tolerans felsefesi oluşturun veya mevcut olan kurum politikanızı bu yönde geliştirin. Her çalışan işyerinde saygı duyulma hakkına sahiptir ve iş başındayken saygı duyulduğunu hissetmelidir.
• Destekleyici olma: Bir çalışanınız işte yaşadıkları ile ilgili kapınızı çaldı mı? Siz bir çalışanınızın ruh sağlığı ile ilgili sorun yaşadığını fark ettiniz mi? Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız, duyarlı olun ve destekleyin. Bu konuda onlara sunulan hizmetlerle ilgili bilgi sahibi olduklarından emin olun. Örneğin, kurumlarda çalışanlar ve ailelerinin sağlığı konusunda yapılmış özel programlar vb.
• Değerlendirme: Kurum ve bölüm kültürünüzü yakından, objektif olarak inceleyin. “İyi bir ruh sağlığı oluşumuna olanak sağlıyor mu veya böyle bir ortamın oluşması için kolaylıkla gözlemleyebildiğiniz ele alınmasını gerektiren konular var mı?” diye sorun. Proaktif olun ve herkese büyük fayda sağlayacak; olumlu, sağlıklı bir çalışma ortamının yaratılmasına imkan verecek adımları atın.

Sorumluluk sahibi bir işveren olmanın başında, çalışanların ruh sağlıklarını korumak gelir. Bu yaklaşım hem çalışanlar, hem de ortaya çıkarılan iş açısından büyük önem taşır.

Kaynak:

1. Guarding Minds @ Work: The 13 Psychosocial Factor in GM @ W (Internet) Uygun erişim:http://www.guardingmindsatwork.ca/info/risk_factors
2. The new psychological health and safety standard – Norton Rose (Internet) Uygun erişim: http://www.mentalhealthcommission.ca/SiteCollectionDocuments/Workforce_2011/The_Road_to_Psychological_Safety.pdf
   
3. 10 hallmarks of psychologically safe workplaces – Shepell.fgi (Internet) Uygun erişim: http://www.mentalhealthcommission.ca/English/Pages/workforce_workplace_pathways.aspx
4. Mental Health at Work : OSH Answers CCOHS (Internet) Uygun erişim:http://www.ccohs.ca/oshanswers/psychosocial/mentalhealth_work.html
5. Ten ways to create a mentally healthy workplace – The Globe and… (Internet) Uygun erişim:http://www.theglobeandmail.com/report-on-business/small-business/sb-tools/ten-ways-to-create-a-mentally-healthy-workplace/article4249099/
6. The Silent Tsunami: Mental Health in the Workplace / Psychology (Internet) Uygun erişim: http://www.psychologytoday.com/blog/wired-success/201209/the-silent-tsunami-mental-health-in-the-workplace
7. Psychological Safe Workplace (Internet) Uygun erişim: http://www.psychologicallysafeworkplace.ca/mental_health.html