Rakip miyiz, Ortak mı?

Çatışmada tek bir kişinin bile ısrarla probleme odaklanması ve tarafları elbirliğiyle bir çözüm üretmeye davet etmesi büyük fark yaratır. Bu kişi siz de olabilirsiniz ve çatışmanın yönünü belirleyebilirsiniz. O halde önce kendinizi bunun olabileceğine inandırın. Eğer özel olarak dikkat etmezsek, nasıl tartıştığımızı fark etmeyiz bile. Çoğu zaman kendimizi zor durumlarda yay gibi gergin buluruz. Yıllar içinde kazanmış olduğumuz alışkanlıklar buna neden olur. İlişkilerimizi zorlayan çatışma durumları, çevremizden kopmamıza, ayrı düşmememize neden olur. En etkili galip-galip manevrası, çözümleri tartışmak yerine çatışmanın arkasında yatan ihtiyaçları konuşmaya başlamaktır.Herkesin ihtiyaçlarına odaklanmak demek, farklı ihtiyaçları reddetmek yerine onların varlığını kabul etmek ve onlara uygun çözümler üretmek demektir. Her çözüm portakalı paylaşmak kadar kolay ve basit olmaz tabii, ancak elde edilen sonuç insanlarda kesinlikle farklı duygular yaratır.

Galip-galip yaklaşımı çatışmayı düşmanca saldırı ve savunma hamlelerinden işbirliğine çevirme becerisidir. İletişimin yönünü ve tüm akışını değiştiren etkili bir tutum farklılığıdır. 

Çatışmada tek bir kişinin bile ısrarla probleme odaklanması ve tarafları elbirliğiyle bir çözüm üretmeye davet etmesi büyük fark yaratır. Bu kişi siz de olabilirsiniz ve çatışmanın yönünü belirleyebilirsiniz. O halde önce kendinizi bunun olabileceğine inandırın. 

Eğer özel olarak dikkat etmezsek, nasıl tartıştığımızı fark etmeyiz bile. Çoğu zaman kendimizi zor durumlarda yay gibi gergin buluruz. Yıllar içinde kazanmış olduğumuz alışkanlıklar buna neden olur. İlişkilerimizi zorlayan çatışma durumları, çevremizden kopmamıza, ayrı düşmememize neden olur. “Ya ben, ya sen” noktasına geliriz. Birimiz haklıysak, diğeri mutlaka haksızdır. Onun kazançlı çıktığı bir durum benim gider haneme yazacaktır. Daha farklı bir şeyin olabileceğini düşünmeyiz bile.

Çatışma aslında bir güç savaşıdır. İnsanlar karşıt çözümler üzerinde meydan savaşı verirler: “Benim dediğim gibi olacak!”, “Hayır, bu işe yaramaz! Benim dediğim daha doğru!” Bu noktaya gelindiğinde ihtiyaç duyulan şey zemin ve gündem değiştirmektir.Galip-galip yaklaşımı şöyle der: “Ben kazanmak istiyorum, senin de kazanmanı istiyorum. Bunu nasıl başaracağız?”

İhtiyaçlardan yola çıkın

En etkili galip-galip manevrası, çözümleri tartışmak yerine çatışmanın arkasında yatan ihtiyaçları konuşmaya başlamaktır. 

Dolapta bir portakal, karşısında da iki kişi var. Her ikisi de portakalı istiyor. Çözüm ne? Uzlaşma, bir seçenek: Portakalı ikiye böleriz, olur biter. O da ne? Biri portakal sıkacağını aldı, yarım portakalın suyunu çıkarmaya çalışıyor. Öteki mi? Portakallı muhallebi yapmak için yarım portakalın kabuğunu rendeliyor. 

İkiye bölmeden önce portakalı niye istediklerini konuşmuş olsalardı, her ikisi de istediğini bir bütün portakal ölçüsünde elde edebilirdi. Aslında ihtiyaçları çelişkili değil, birbirini tamamlıyor. Galip-galip yaklaşımını bir kez içimize sindirirsek, çözümler peş peşe gelir. 

Herkesin ihtiyaçlarına odaklanmak demek, farklı ihtiyaçları reddetmek yerine onların varlığını kabul etmek ve onlara uygun çözümler üretmek demektir. Her çözüm portakalı paylaşmak kadar kolay ve basit olmaz tabii, ancak elde edilen sonuç insanlarda kesinlikle farklı duygular yaratır.

Yüzeydeki çatışmanın arkasını görmek için enerjimizi farklı bir yöne çevirmeliyiz. Soru sormaktan çekinmemeliyiz: “Senin için bu çözüm neden en iyisi?”, “Gerçekten neye ihtiyacın var?”, “Bu durumun sana ne yarar sağlamasını bekliyorsun?”, “Bu durumda en çok neye değer veriyorsun?”, “Bundan ne elde etmeyi, ne sonuç almayı umuyorsun?”

Bu tür sorulara verilecek cevaplar tartışmanın gündemini tümüyle değiştirebilir. İşbirliğine dayalı problem çözme yaklaşımına uygun bir malzeme sağlar. Size de, diğer insanlara da ihtiyaçlarını dile getirme fırsatı verir.

Hakeden Kazansın

Galip-galip yaklaşımının belli başlı stratejileri şunlardır:

  • Çatışmanın altında yatan ihtiyaçlara geri dönmek 
  • İnsanların birbirinden farklı olduğunu kabul etmek 
  • Paylaşılanların ışığında tavrımızı duruma göre değiştirme esnekliği göstermek 
  • İnsanlara değil, probleme odaklanmak

Galip-galip yaklaşımında eşitlik, adalet var, etik var, ama daha fazlası da var: Her iki taraf da durumdan kazançlı çıkarsa, çözümü de içlerine sindirirler, benimserler ve plana uygun davranırlar.

Karşılıklı yarara dayanan galip-galip yaklaşımı en etkili çatışma çözme becerilerinin başında gelir.

Diğer Makaleler

Yorum Bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir

Son Makaleler

En Çok Yorumlanan

Öne Çıkan Videolar

Hayatın Hakkını Vermek

Hayatın Hakkını Vermek | Prof. Dr. Acar Baltaş | TEDxIzmir

Mesleğimi nasıl seçmeliyim?

Kurumların yönetim felsefesini hayata taşıyan insan ve değişim projeleri üzerine çalışan Prof. Dr. Zuhal Baltaş, mesleğinizi nasıl seçmelisiniz konusu üzerine bilgi veriyor.

Hayalini Yorganına Göre Uzat

Prof. Dr. Acar Baltaş, TEDxAnkara'da yaptığı konuşmada istek ve başarı arasındaki ilişki ile "yatkın olduğumuz şeyleri hayal etmenin" önemini anlatıyor.

Öne Çıkan Kitaplar

Personova Kişilik Envanteri Testi