Küçük Dünyaların Sınırlarını Zorlamak

İnisiyatif ve proaktif davranışın önemli sonuçlarından biri de yenilikçilik. Yolunda gitmeyen bir şeyleri düzeltmek ve değiştirmek için, her yapılanı “daha iyisi yapılamaz mı” düşüncesiyle, eleştirel gözlerle süzmekten kendini alamayan proaktif kişiler, yenilikçilik tutkusunun herkesi esir aldığı bugünlerde biraz da bu yüzden bu kadar rağbetteler. Yenilikçilik, şirketleri ileriye ve yukarıya taşıyan kıvılcımdır. Yaratıcılık ve yenilikçilik filizlenmeyi ve büyümeyi teşvik eden bir ortamda gelişir, öte yandan yetkili bir kişinin suratını buruşturması ya da alaycı bir sözüyle bir anda tuz buz olur. Ünlü “motivasyon guru”su Bob Nelson’ın, yenilikçiliği geliştirmek için yapılması gerekenler hakkındaki ipuçlarını bu yazıda bulacaksınız. Bunlara yakından bakıldığında, yenilikçilik, yaratıcılık, proaktif tutum ve inisiyatif arasındaki kanbağını da farkedebileceksiniz.

Batı sosyal bilimleri bugünün iş dünyasında başarılı olmak için proaktif davranış sergilemenin neredeyse önkoşul olduğunda hemfikir görünüyorlar. Her ne kadar proaktivite çeşitli araştırmacılar tarafından çok çeşitli biçimlerde tanımlanmışsa da, genel olarak proaktif çalışanların önceden plan yapan, müşterilerini memnun etmek için inisiyatif kullanıp yaratıcı çözümler geliştirebilen, yaptıkları işi (ürünü, süreci, hizmeti,vb) geliştiren ve yenileyebilen kişiler olduğu söylenebilir. Bu nitelikte kişilerin daha pasif davranan ve kendilerine verilen talimatın dışına çıkmayan kişilere oranla daha başarılı olacakları beklenmektedir. Çalışanların bugün problemler ciddi hale gelmeden çözüm geliştirecek şekilde aktif hatta proaktif olarak düşünmeleri gerekmektedir.

Proaktivitenin modern organizasyonlardaki önemi arttıkça konuya karşı ilgi de artıyor. Çalışanların proaktif özelliklerini nasıl artırabiliriz? Yaklaşımlardan biri proaktif kişiliğin teşhis edilmesi, bu özellikte kişilerin işe alınması ve eğitilmesi yönünde. Bir başka yaklaşım ise işyerindeki koşulları değiştirerek proaktif davranışların geliştirilebileceği doğrultusunda. 

Yenilikçilik Küçükten Başlar

İnisiyatif ve proaktif davranışın önemli sonuçlarından biri de yenilikçilik. Yolunda gitmeyen bir şeyleri düzeltmek ve değiştirmek için, her yapılanı “daha iyisi yapılamaz mı” düşüncesiyle, eleştirel gözlerle süzmekten kendini alamayan proaktif kişiler, yenilikçilik tutkusunun herkesi esir aldığı bugünlerde biraz da bu yüzden bu kadar rağbetteler. Yenilikçilik, şirketleri ileriye ve yukarıya taşıyan kıvılcımdır. Yenilikçilik hangi alanlarda geçerli:

  1. Ürünleri ve hizmetleri iyileştirmek için,
  2. İşleri yapmanın yeni bir yolunu bulmak için,
  3. Tasarruf sağlamak için,
  4. İşleri geliştirmek ve büyütmek için,
  5. Alanında öne çıkabilmek için.

Bir hesaba göre, bir şirkette ortaya çıkan problemlerin yüzde 98’inin sıradan çözümlerle giderilebilir nitelikte olduğu belirlenmiştir. Ancak ne hikmetse, şirketi derinden etkileyen ve mutlaka bir yenilik gerektiren sorunlar, işte bu geriye kalan yüzde 2’nin içinde yer almaktadır. 

Öte yandan yenilikçiliğin şirketlere yaptığı olağanüstü katkılara rağmen, yaratıcı düşüncenin önüne dikilen engeller hala varlığını sürdürmektedir. UCLA’de yapılan bir araştırmaya göre, beş yaşındayken çocuklar günde ortalama 98 kez yaratıcı bir işle uğraşmakta, 113 kez gülmekte, 65 kez soru sormaktadırlar. 44 yaşına geldiklerinde günde ortalama 2 kez yaratıcı bir iş yapmakta, 11 kez gülmekte ve 6 kez soru sormaktadır. Dahası, UCLA araştırmasına gore, yeni fikirlerle karşılan yetişkinler yüzde 91 oranında olumsuz tepki vermektedirler. 

Ne Yapmalı, Nasıl Yapmalı?

Yaratıcılık ve yenilikçilik filizlenmeyi ve büyümeyi teşvik eden bir ortamda gelişir, öte yandan yetkili bir kişinin suratını buruşturması ya da alaycı bir sözüyle bir anda tuz buz olur. Ünlü “motivasyon guru”su Bob Nelson’ın, yenilikçiliği geliştirmek için yapılması gerekenler hakkındaki ipuçlarını aşağıda bulacaksınız. Bunlara yakından bakıldığında, yenilikçilik, yaratıcılık, proaktif tutum ve inisiyatif arasındaki kan bağını da fark edebileceksiniz.

Farklı Düşünmek İçin … 

  • Daha önce hiç bir araya getirilmemiş öğeleri bir araya getirin. 
  • “Olursa ne olur?” doğrultusunda düşünün ya da bu tür senaryolar geliştirin. 
  • Daha önce hiç üstünde durmadığınız yaklaşımlar üzerinde bir daha düşünün. 
  • Başkalarıyla beyin fırtınası yapın. 
  • Yeni fikirlerin savunucusu olun, eskilere tutunmayın.

Yaratıcılığın Zincirlerini Kırın

Günümüzde şirketler işlerini geliştirmek, daha yaratıcı iş yapma biçimleri bulmak için yalnızca yöneticilerine değil, tüm çalışanlarının farklı yeteneklerine ve düşüncelerine ihtiyaç duymaktadır. Danışmanların tavsiyelerine kulak verirsek, şu ilkeleri hayat geçirmek gerekir: 

  • Yaratıcılık esrarengiz bir yetenek değildir, hedefleri iyi tanımlayın ve çalışanlara çabalarını hangi yöne kanalize edecekleri konusunda yol gösterin. 
  • Herkesin farklı bir yaratıcılık tarzı olabilir. İnsanlardan sonuç isterken kendi tarzlarını gerçekleştirmelerine izin verin. 
  • Yaratıcı çözümlere ihtiyaç duyulan alanları tanımlayın. Yaratıcı enerjileri gelişigüzel alanlarda heba etmeyin. 
  • Hata yapma korkusunu en aza indirin. Hataları öğrenme fırsatları olarak değerlendirin. Düşünceli riskler alan çalışanları ödüllendirerek yenilikçi düşünceleri teşvik edin.
     
  • Yenilikçi bir kurum iklimi yaratın. Önce kendinizden ve yakın çalışma arkadaşlarınızdan başlayın. 
  • Etkin iletişimi teşvik edin. Fikir alışverişini teşvik edecek kanallar oluşturun. 
  • Çevrenize örnek olmak için kendi yaratıcılığınızı geliştirin. 

Yöneticinizi yönetin 

  • İşinizi iyi yaparak bölümünüzün ve yöneticinizin başarısına katkıda bulunun, itibarını artırın. 
  • Çekingen davranmayın, düşüncelerinizi yöneticinizle paylaşın. 
  • Problemleri öngörün ve yöneticinizin çözeceği büyüklüğe gelmeden kendi düzeyinizde çözün. 
  • Bir talepte bulunmadan önce gerekli bilgileri ve kanıtları toplayın ve duygusallıktan uzak ifade edin. 
  • Başkalarından yardım alın. Ne kadar çok taraftar toplarsanız fikirlerinizin gücü o kadar artar. 

Kendinizi müşterinizin yerine koyun. 

İnisiyatif almanın bir yönü de müşteriye iyi hizmet sunmaktır ve bunun için kendini onun yerine koymaktır. Müşterinin ne istediğini ve neye ihtiyacı olduğunu anlamak hizmetin önkoşuludur. Ancak işte kıdem arttıkça müşteriyle empati kurmak zorlaşmaya başlar. Müşteriyle ilişkileri taze tutmak için;

  • Müşterinize odaklanın. Müşteri olarak hangi davranışlar sizi rahat ettiriyor? Böyle bir muameleye nasıl tepki veriyorsunuz? Hizmetinden memnun olduklarınıza bunu nasıl yaptıklarını sorun. 
  • Siz müşteri olsaydınız neye değer vereceğinizi düşünün.Müşterilerinizle ilişkilerinizde kendinizi onların yerine koyun. Onlara problemlerinin nasıl çözülmesini istediklerini sorun. Mümkünse çözüm seçenekleri sunun ve hizmet olanaklarını artırın. Proaktif davranıp farklı çözüm seçenekleri üretin ve deneyin. Müşterinize daha once hiç yapmadığınız önerilerde bulunun. İşi takip edin ve ihtiyacı karşıladığınızdan emin olun. 
  • Müşterinizle iyi vakit geçirin. İşinizi yapmaktan ve müşteriyle ilişki kurmaktan zevk alın. Zaman zaman işinizde değişiklikler deneyin. 

Sonuç

Proaktif davranışları karlı iş sonuçlarına dönüştürmenin bir yolu da bu özelliği besleyen ve özendiren bir kurum iklimi yaratmaktır. Bunun için, kurumun en üst düzeyinden başlayarak en alt kademelere kadar tüm bireylerin zihin ha ritalarını bu yönde biçimlendirmesi gerekir. Eğitimler de özellikle gerekli zihin haritasının oluşturulmasına yarar. Böylelikle tüm kurum üyelerinin aynı inanç ve değerlerle proaktif potansiyeli açığa çıkarması sağlanabilir. Küçük çaplı proaktif adımların nelere kadir olduğunu gördükten sonra da, tüm kuruma başarılı iş sonuçlarının tadını çıkarmak düşer. 

Kaynak:

  1. Nelson, B. (1999). 1001 Ways to Take Initiative at Work, Workman Publishing Company.

Diğer Makaleler

Yorum Bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir

Son Makaleler

En Çok Yorumlanan

Öne Çıkan Videolar

Hayatın Hakkını Vermek

Hayatın Hakkını Vermek | Prof. Dr. Acar Baltaş | TEDxIzmir

Mesleğimi nasıl seçmeliyim?

Kurumların yönetim felsefesini hayata taşıyan insan ve değişim projeleri üzerine çalışan Prof. Dr. Zuhal Baltaş, mesleğinizi nasıl seçmelisiniz konusu üzerine bilgi veriyor.

Hayalini Yorganına Göre Uzat

Prof. Dr. Acar Baltaş, TEDxAnkara'da yaptığı konuşmada istek ve başarı arasındaki ilişki ile "yatkın olduğumuz şeyleri hayal etmenin" önemini anlatıyor.

Öne Çıkan Kitaplar

Personova Kişilik Envanteri Testi