Bugünün insanı liderlik fırsatları ile hergün karşılaşmaktadır; çalışan kendisini aniden sorumluluk gerektiren bir görevin içinde bulabilir. 

Ekip Lideri… Bu iki kelime sorumluluk ve heyecan yüklü bir anlam taşımaktadır. Çünkü işinizin tanımı ne olursa olsun, ekip üyeleri ve üst yönetim sizden belirli sorumlulukları yerine getirmenizi bekleyecektir. Kendinizi kanıtlamak, meslek yaşamınızda gelişmek için bir atak yapmak istiyorsanız, şirketinizin aradığı ekip lideri siz olabilirsiniz. 

İlk adım olarak, lider nasıl bir ekibe ihtiyaç duyduğunu belirledikten sonra, artık ekibini kurmanın zamanı gelmiş demektir. Lider, ekibinde yer alacak her üyenin görevlerini ve sorumluluklarını düşünerek üyelik rollerini tanımlar. Lider, üyelik için başvuran kişinin, daha önceki deneyim ve sorumluluklarını değerlendirerek, ekibi için en uygun olanı seçer.

Ekibini Oluşturan Liderin Odakları

Vizyon ve değerler: Vizyon, ortak amacın belirlenerek ekibin uzaktaki bir hedefe bir arada çalışarak ulaşmasıdır. Lider tarafından açık olarak ifade edilen vizyon ekip üyelerinde ilgi ve merak uyandırır. Eğer vizyonunuzun arkasında bir değerler sistemi varsa, bir yol göstericiniz de var demektir. Değerler gidilecek yönün, varılacak hedefin “neden”ini belirler. Liderin esas işlevi, gerekçelendirebildiği değerleri yaratması ve insanları buna bağlamasıdır. Herkesçe paylaşılan değerlere sahip olan ekipler, bir kriz durumunda nasıl davranacaklarını bilirler.

Ekip içi dinamikler: Ekip üyelerinin, rollerini, hedeflerini, ilişkilerini, sorumluluklarını en baştan anlamaları ve uzlaşmaları önemli bir adımdır. Eğer bunu yapmazlarsa, daha sonra ne yapmaları gerektiğini bilemeyeceklerdir. Bu açıdan bakıldığında, ekip ortamında yaşanan sosyal etkileşim, bireylerde psikolojik bir değişime neden olur ve ekip çalışmasını kolaylaştırır. 

Ekip üyeleri arasındaki iletişim, görevler üzerinde daha fazla yoğunlaşmalarını ve ortaya çıkan sonuçları sahiplenmelerini sağlayacaktır. Ekip çalışması, iyi yönetildiği ve ekip lideri tarafından gerekli heyecan yaratıldığı takdirde, sinerjik etki yapar; bireylerin ve ekibin performansını artırır.

Karşılıklı güven: Güven ve ilgi hemen karşılığı alınan birşey olmadığından üyeler lidere ve diğer ekip arkadaşlarına güvenebilecekleri konusunda ikna edilmelidir. İyi veya kötü, bütün konuları üyeler liderle paylaşabileceklerini bilmelidirler. Lider, ekip üyelerini her koşulda koruyup kollayacağı konusunda ikna etmelidir.

Şunu hiçbir zaman unutmamalıdır; güvenin egemen olmadığı bir iş ortamında işbirliği yapılamaz. İşbirliğinin olmadığı bir ortamda da sinerji yaratılamaz.

Ekibi başarısızlıktan koruma: Sorumluluk ve yükümlülük duygusu gelişmiş sonuç odaklı şirketlerde, açık, zamana bağlı hedefler, ortak değerlere sahip ekiplerin, engeller ne olursa olsun, söz verdikleri sonuçları elde etmesini sağlar. Böyle ekiplerde çalışan kişiler, bilgiyi ve sonuçları paylaşır, ekip duygusu ve işletmenin bütününe hizmet anlayışı vardır. Çalışanların katkıları görülür ve takdir edilir. Ekibin ortaya çıkardığı başarılı iş sonuçlarından belli bölümler değil, tüm şirket yararlanır.

Bütün çabalara karşın, beklenen düzeyde ve etkinlikte ekip çalışması elde edilemiyorsa, mevcut durumda ısrar etmek faydasızdır. Aynı şeyleri yaparak, farklı ve olumlu sonuçlar beklemek gerçekçi olmaz. Böyle durumlarda etkin bir liderin, köklü değişiklerin gerçekleşmesine imkan verecek bir yedek bir planı her zaman hazır olmalıdır. 

Duygusal zeka ile yaratılan fark: İş yaşamında duygusal zekası yüksek kişilerin, işbirliğine, dolayısıyla ekip çalışmasına daha yatkın, daha güvenilir, daha esnek, iç motivasyonu yüksek, daha iyimser ve çevrelerinde daha çok kabul gören kişiler oldukları gözlemlenmektedir. Duygusal olgunluğun en önemli yanlarından biri duygularını kontrol edebilme özelliğidir. Başarılı bir lider için özellikle kızgınlık, korku, kaygı ve üzüntü gibi olumsuz duygularla başaçıkmak büyük önem taşır.

Değişen dünya koşulları, kaçınılmaz krizler ve rekabet, gerek kişilerin gerekse kurumların ekiplere ve liderlere olan gereksinimini artırmıştır. Ekip liderinden beklenen, ekibin güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olması ve üyenin potansiyelini en üst düzeyde kullanmasını sağlamasıdır. Etkin bir lider, ekibi ile birlikte cesaretle aldığı ve uyguladığı kararlarla, sınırların geçilmesini sağlayacak verimlilik ve kapasitenin peşinden giderek, farklılığı yakalar.

Kaynak:

1. Baltaş, A. (2003). Ekip Çalışması: Ekip Liderinin El Kitabı, Remzi Kitapevi, Birinci Basım. 
2. Straub, J. T. (1998). Building and Leading Teams, Velocity Business Publishing.