Birbirine kenetlenmiş insanların ortak inanç sistemleri vardır. Bu inanç sistemi, grubun belirli bir şekilde düşünmesini ve davranmasını sağlar. Ortak değerleri, bir ekibin karşı karşıya kaldığı her durumu yeni baştan değerlendirmesine gerek kalmadan harekete geçmesini kolaylaştırır. Öte yandan yeni bilgi ve fırsatları görmezden gelmelerine ve kaçırmalarına da neden olur. Çünkü bir arada yaşamaya dayanan inançlarının geçmişi ne kadar eskiyse, grubun bu inançla çelişen bilgiyi kabul etmesi de o kadar zorlaşacaktır. 

Bu engeli aşmanın en güçlü yolu, insanların sahip oldukları ve geçmişten günümüze taşıdıkları sonuç veren, başarılı ve olumlu yönlerini ortaya çıkarmak ve yeni durumlarda ortaya çıkan hedefleri geçmişin olumlu özellikleriyle ilişkilendirmektir. 

Bu anlayışa dayanan olumlayıcı sorgulama yöntemi, kurumlarda ekiplerin performansını artırmak ya da değişim projelerinin benimsenmesini sağlamak gibi amaçlarla Baltaş Grubu tarafından da bir yıldır uygulanmaktadır. 

Olumlayıcı Sorgulama Yönteminin Temel İlkeleri

1. Her bireyin, ekibin, şirketin, topluluğun başarıları vardır. 
2. Odağımız gerçeğimizdir. 
3. Gerçeklik anlık oluşan bir olgudur ve çok sayıda gerçeklik vardır. 
4. Soru sorma biçimi grubun algısını etkiler 
5. Geçmişin üstünlük ve özelliklerine sahip çıkılırsa, insanlar geleceğe ve bilinmeyene daha büyük güven ve huzurla yönelirler. 
6. Geçmişten geleceğe taşıdıklarımız bizi başarılı kılan güçlü yanlarımızdır. 
7. Farklılıkları kabullenmek ve değer vermek büyük önem taşır. 
8. Kullandığımız dil gerçeğimizi oluşturur.

Olumlayıcı sorgulama, alışkın olduğumuz problem çözme yaklaşımından farklı bir bakış açısını vurgular. Problem çözme yaklaşımı şu soruyu sorar: “İyi sonuç vermeyen davranışlarımızdan ders alarak, bundan sonra benzer durumlarda nasıl daha iyi sonuç alabiliriz? Şimdi olumlu sonuç vermeyen, başarısız davranışlarımızı sıralayalım.” Olumlayıcı sorgulama yaklaşımının odaklandığı soru ise farklıdır: “İyi sonuç veren davranışlarımızı nasıl daha da artırabiliriz? Şimdi önce, bizi başarılı kılan davranışlarımız nelerdir, onlar üzerinde düşünelim.”

PROBLEM ÇÖZME	OLUMLU SORGULAMA
İhtiyaç duymaProblemi tanımlamaNedenlerin analiziOlası çözümlerin analiziEylem Planı(Çare)Temel Varsayım:“Kurum, çözümlenmesi gereken bir problemdir”	“İyi olanı” takdir etme ve değer verme“Olabileceği” tahayyül etme“Olması gerekenler” üzerinde konuşma“Olacağı” tasarlamaTemel Varsayım:“Kurum, sahip çıkılması ve değerlendirilmesi gereken bir potansiyeldir.”

Sözcüklerin taşıdığı olumlu ve olumsuz duygusal anlamlar insanların düşünme biçimini etkiler. Olumlu mesajlar insanlara doğruda etki yapar, harekete geçirirken, araştırmalar insan beyninin olumsuz mesajları algılamakta direndiğini hatta reddettiğini göstermektedir. Örneğin tenis oynamayı öğrenen birine “topu çizgi dışına atma” komutunu, o kişinin beyni “topu çizgi dışına at” şeklinde algılamaktadır. Oysa mesajın “topu çizgi içine at” şeklinde verilmesi beynin bunu algılamasını kolaylaştırmaktadır. 

Ekip Gelişiminde Olumlayıcı Sorgulama

Ekiplerde olumlu sorgulama yaklaşımı, işbirliği ve sinerjiyi destekleyen bir iklim yaratır. “İşe yarayana odaklanarak” ekibi geliştirmeyi amaçlar. Olumlu bir değişime heves ve canlılık kazandıracak gücü açığa çıkarmada olağanüstü etkilidir. Etkili olduğu durumlar:

• Rolleri, sorumlulukları ve normları hızla yerleştirmeye çalışan yeni oluşmuş ekipler
• Daha etkili işbirliği sergilemeyi amaçlayan ekipler
• Özel zorluklarla karşı karşıya kalan proje ekipleri
• Kendini yenilemek isteyen ekipler
• Stratejik planlama yapan liderlik ekipleri

Olumlayıcı Sorgulama her duruma olumlu açıdan yaklaşır. Örneğin çatışmanın nedenlerine gömülmek yerine, olumlu bir yaklaşımla en iyi işbirliği modeli oluşturmanın yollarını araştırır. Yüksek iş devrinin nedenlerini teşhis etmek yerine, doyum sağlayan ekip ortamının nasıl olacağını ortaya çıkararak iş terkini azaltma yolunu arar. Düşük morale çare bulmak için ekibi heyecanlandıracak konuları mercek altına alır. 

Hatalı ve eksik olana odaklanıldığında, her şeyi bu gözlükten görmeye başlarız. Üstelik de bu gözlüğün farkında olmadığımız için, karşımıza çıkan fırsatları da gözden kaçırırız. Bu da “kendini doğrulayan kehanet”e yol açar. Yüksek performanslı olarak algıladığımız çalışanın hatalarını görmezden gelir, düşük performanslı olarak bilinen bir çalışanın her hatasının üstünde dururuz. Oysa Olumlayıcı Sorgulama yöntemiyle ekiplere ve kurumlara daha farklı bir açıdan bakmak ve güçlü yönlere odaklanarak verimli sonuçlar alınmaktadır.