Kurum Kültürü ve Performans

Güçlü kültürler çalışan davranışları arasında birlik ve tutarlılık sağlarlar. Bu anlamda kurum kültürü bir sosyal kontrol mekanizmasıdır. Kurum kültürü aynı zamanda insanların kurumda meydana gelen olayları ya da kurumsal süreçlerle ilgili kabulleri nasıl yorumlayacaklarını da belirler. Bir bakıma, Schein’ın deyişiyle kurum kültürü “insanların gündelik hayatlarına bir anlam katar, davranış kılavuzu sağlar ve en önemlisi, belirsiz ve öngörülemeyen bir iş ortamında çalışmanın yarattığı kaygıyı azaltır”. Temel kabuller ve değerlerle ilgili geniş çaplı bir görüş birliği sonuç olarak, davranışsal tutarlılığı artırır ve bunun sonucunda da kurumun faaliyetlerini gerçekleştirme yeteneği artar, kurumsal performans yükselir. Kültürle performans arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk araştırmalar, kültürün gücünü içeriğine ve içerdiği temel değerlere bakarak değerlendirmişler, o nedenle de çelişkili sonuçlar elde etmişlerdi. Daha yeni araştırmalar, içeriğine bakmaksızın değerler ve normlarla ilgili görüş birliği ve benimsenme derecesini ele almakta ve daha tutarlı bulgularla karşılaşmaktadırlar.

Kurum kültürünün soyut bir kavram olması, gözleri iş sonuçlarından başkasını görmeyen iş liderlerinin bu kavramı zaman zaman kuşkuyla karşılamasına neden olmuştur. Bu nedenle güçlü kültürlerin performansı artırıp artırmadığı, dolayısıyla kurum kültürünün iş sonuçlarına etkisi her zaman ilgi çeken bir konu olmuştur. 

Kurum kültürünü, kurum içinde paylaşılan ve benimsenen değerler sistemi ve normlar olarak tanımlıyoruz. Bu tanımın güzel yanı, kurum kültürünün farklı boyutlarını kapsamasıdır: Değerler (neyin önemli olduğunu tanımlar) ve normlar (kurum üyelerinden beklenen uygun tutum ve davranışları tanımlar) bu yaklaşımda yer almaktadır. Değerler ve normlar kurum içinde ne kadar çok sayıda insan tarafından ne kadar inanılarak benimsenirse, kültür de o kadar güçlü olacaktır. 

Güçlü Kurum Kültürü

Güçlü kültürler çalışan davranışları arasında birlik ve tutarlılık sağlarlar. Bu anlamda kurum kültürü bir sosyal kontrol mekanizmasıdır. Kurum kültürü aynı zamanda insanların kurumda meydana gelen olayları ya da kurumsal süreçlerle ilgili kabulleri nasıl yorumlayacaklarını da belirler. Bir bakıma, Schein’ın deyişiyle kurum kültürü “insanların gündelik hayatlarına bir anlam katar, davranış kılavuzu sağlar ve en önemlisi, belirsiz ve öngörülemeyen bir iş ortamında çalışmanın yarattığı kaygıyı azaltır”. Temel kabuller ve değerlerle ilgili geniş çaplı bir görüş birliği sonuç olarak, davranışsal tutarlılığı artırır ve bunun sonucunda da kurumun faaliyetlerini gerçekleştirme yeteneği artar, kurumsal performans yükselir. 

Bir çok yazar ortak bir hedefe kendini adamış ve yüksek motivasyon sahibi çalışanların kurumlara büyük yarar getirdiği görüşünde birleşmişlerdir. Normlar ve değerlerin güçlü bir biçimde benimsenmesi ve yaygın biçimde paylaşılmasının başlıca üç sonucu vardır: 

  • Kurum içinde eşgüdümü ve denetimi artırır.
  • Kurumun üyeleri kurumsal hedefler doğrultusunda birleşirler.
  • Çalışanların çabası artar. 

Bu sonuçları sınamak amacıyla yapılan araştırmalar da güçlü kültürlere sahip kurumların diğerlerine göre çok daha yüksek performans gösterdiklerini kanıtlamıştır (Kotter ve Heskett, 1992; Gordon ve DiTomaso, 1992; Burt et al., 1994).

İş Sonuçlarına Etki

Güçlü kültürlerin performans üzerindeki olumlu etkilerini inceleyen araştırıcılar, bu sonucun başlıca üç nedene bağlı olduğunu söylemişlerdir.

  1. Güçlü kültür, kurumsal değerlerin ve normların geniş bir görüş birliğiyle benimsenmesi, kurum içinde sosyal kontrolü kolaylaştırır. İnsanlar belirli davranışların ötekilerden daha uygun olduğu konusunda hemfikir oldukları zaman, norm ihlalleri daha kolay saptanır ve daha hızla düzeltilir. Üstelik uyarılar çalışanların kendilerinden gelir.
  2. Güçlü kültürler insanların aynı hedeflere kilitlenmesini sağlar. Hedefler ve onlara ulaşma yolları net ve açıktır ve çalışanlar beklenmedik durumlarla karşılaştıklarında ne yapacaklarını bilirler.
  3. Güçlü kültürlerde insanlar hareketlerini kendi özgür iradeleriyle belirlediklerine inanmakta ve dolayısıyla da motivasyon ve bireysel performans yükselmektedir.

Kültürle performans arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk araştırmalar, kültürün gücünü içeriğine ve içerdiği temel değerlere bakarak değerlendirmişler, o nedenle de çelişkili sonuçlar elde etmişlerdi. Daha yeni araştırmalar, içeriğine bakmaksızın değerler ve normlarla ilgili görüş birliği ve benimsenme derecesini ele almakta ve daha tutarlı bulgularla karşılaşmaktadırlar. Örneğin Kotter ve Heskett, şirketlerin kurum kültürlerinin gücü ile on yıllık ortalama performansları arasındaki ilişkiye bakmışlar, yatırımın geri dönüşü, net gelir artışı ve hisse fiyatlarındaki yükselmenin arttığını saptamışlardır. Gordon ve DiTomaso, kurumsal değerler konusunda görüş birliğinin olduğu durumlarda, sigorta şirketlerinin karlılığının yükseldiğini bulmuşlardır. Hem niceliksel hem de niteliksel teknikler kullanan Denison da değerlere ilişkin görüş birliğinin kurumsal etkinliği artırdığını görmüştür. Son araştırmalar, güçlü kültürlerin özellikle de rekabetin acımasız olduğu piyasalarda daha da önem kazandığını göstermektedir. 

Performans Güvenirliği

Bir kurumun performansının güvenilirliğinin iki temel parametresi vardır: Birincisi şirketin olağan işlerini ne kadar tutarlılıkla yerine getirdiği, ikincisi de bu işlerin değişen çevre koşullarına ne derece uyum sağladığıdır. Bir başka deyişle, güvenilir bir performansa sahip olmak demek, kurumun yaşananlar karşısında değişebilmesi demektir. Daha öz olarak söylemek istersek, güvenilirlik, kurumsal öğrenme süreçlerinin bir sonucudur. Günümüzde şirketler ne kadar kolay öğrenebilir ve öğrendiklerini hayat yansıtabilirlerse, o kadar güçlü bir kültüre sahip olmakta ve o kadar başarılı iş sonuçları elde etmektedirler.

Diğer Makaleler

Yorum Bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir

Son Makaleler

En Çok Yorumlanan

Öne Çıkan Videolar

Hayatın Hakkını Vermek

Hayatın Hakkını Vermek | Prof. Dr. Acar Baltaş | TEDxIzmir

Mesleğimi nasıl seçmeliyim?

Kurumların yönetim felsefesini hayata taşıyan insan ve değişim projeleri üzerine çalışan Prof. Dr. Zuhal Baltaş, mesleğinizi nasıl seçmelisiniz konusu üzerine bilgi veriyor.

Hayalini Yorganına Göre Uzat

Prof. Dr. Acar Baltaş, TEDxAnkara'da yaptığı konuşmada istek ve başarı arasındaki ilişki ile "yatkın olduğumuz şeyleri hayal etmenin" önemini anlatıyor.

Öne Çıkan Kitaplar

Personova Kişilik Envanteri Testi