Psikometrik ölçümler bilişsel yetenekleri ve kişilik özelliklerini ortaya çıkarmaya yararken ve değerlendirme merkezi yöntemi de işe vuruk tutum ve davranışların sergilenmesine olanak verir. Bu anlayış doğrultusunda psikometrik ölçümlerle değerlendirme merkezinin birbirini tamamlar ve destekler biçimde kullanılmaları amaca daha uygun sonuçlara götürmektedir. Psikometrik ölçümler, kişiyle ilgili “günlük hayattaki davranışları nelerdir?”, “baskı ve stres altında davranışları performansını ne yönde etkilemektedir?”, “değerleri nelerdir?” gibi soruların cevaplarına ilişkin bilgi vermektedir. Psikometrik ölçümlerle, kişinin belli durumlardaki davranış kalıplarıyla ilgili veri toplanmaktadır. Değerlendirme merkezinde ise vaka çalışmaları, tasarım oyunları, role playler aracılığıyla bu davranış kalıplarının hangi davranışlara dönüştüğü ve bunların kişinin başkalarıyla etkileşim halindeyken nasıl hayata geçtiğiyle ilgili bilgilere ulaşılmaktadır. Böylece kişiler arası ilişki ve kendini tanıma ve yönetme becerileriyle ilgili olarak kişiye ait, farklı perspektiflerden çekilmiş, net bir fotoğraf albümü oluşturulabilmektedir.
İş performansını belirleyen dört temel yetkinlik alanı, aynı zamanda kişinin gelişim ve terfi imkanlarının belirlenmesinde de önemli rol oynar.
Bunlar;
- İş bilgi ve becerisi,
- Liderlik becerisi (karar verme, inisiyatif alma, ekibi aracılığıyla sonuç alabilme),
- Kişiler arası ilişki becerisi (dinleme, karşısındakinin duygularını anlayabilme, zorlamadan zorlanmadan olumsuz geribildirim verebilme, ikna edebilme),
- Kendini tanıma ve yönetme (stresle ve olumsuz duygularla başaçıkabilme, güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olma).
Araştırmalar, yukarıdaki yetkinlik alanlarından iş ve liderlik becerilerinin diğerlerine oranla daha kolay geliştirilebildiğini göstermektedir. Nitekim gerek işe alımlarda, gerekse yükseltme ve atamalarda, çalışanların iş bilgi ve becerileri şirket yöneticileri tarafından değerlendirilir. Öte yandan kişiler arası ilişki becerileri ve kendini tanıma ve yönetme becerileri, geliştirilmesi en zor ve zaman alan yetkinlikleri kapsar. Kişinin kariyer basamaklarında ilerlemesinde de o oranda belirleyici rol oynarlar. Fevri, olumsuz duygularıyla başaçıkamayan, kendini ifade edemeyen, dolayısıyla hep yanlış anlaşıldığından şikayet eden, ilişki yönetiminde başarısız, olumsuz geribildirim verirken astlarını kırıp geçiren kişilerin başarılı bir kariyer yönetimi yapmaları mümkün olmamaktadır. Dolayısıyla işe yansıyan, performansı belirleyen davranışların çoğunun ardında kişilik özellikleri vardır.
Aday çalışanın işteki potansiyelini doğru öngörmek ve tanımlamak için, çok yönlü değerlendirmeler daha gerçeğe yakın bulgulara ulaşılmasını sağlar. Psikometrik ölçümler bilişsel yetenekleri ve kişilik özelliklerini ortaya çıkarmaya yararken ve değerlendirme merkezi yöntemi de işe vuruk tutum ve davranışların sergilenmesine olanak verir. Bu anlayış doğrultusunda psikometrik ölçümlerle değerlendirme merkezinin birbirini tamamlar ve destekler biçimde kullanılmaları amaca daha uygun sonuçlara götürmektedir. Nitekim uygulamalarımızda da, kişilerin güçlü yönleri ve gelişim alanlarını belirleme aşamasında, kişiler arası ilişki becerileri ve kendini tanıma ve yönetme becerilerinin, daha sıklıkla gelişim alanı olarak öne çıktığını görmekteyiz.
Psikometrik ölçümler, kişiyle ilgili “günlük hayattaki davranışları nelerdir?”, “baskı ve stres altında davranışları performansını ne yönde etkilemektedir?”, “değerleri nelerdir?” gibi soruların cevaplarına ilişkin bilgi vermektedir. Psikometrik ölçümlerle, kişinin belli durumlardaki davranış kalıplarıyla ilgili veri toplanmaktadır.
Değerlendirme merkezinde ise vaka çalışmaları, tasarım oyunları, role playler aracılığıyla bu davranış kalıplarının hangi davranışlara dönüştüğü ve bunların kişinin başkalarıyla etkileşim halindeyken nasıl hayata geçtiğiyle ilgili bilgilere ulaşılmaktadır. Böylece kişiler arası ilişki ve kendini tanıma ve yönetme becerileriyle ilgili olarak kişiye ait, farklı perspektiflerden çekilmiş, net bir fotoğraf albümü oluşturulabilmektedir.
Örneğin psikometrik testler, adayın genellikle fevri, olumsuz duygularla başaçıkamayan, eleştiri kabul edemeyen bir kişi olduğuna işaret edebilir. Bu kişiyi değerlendirme merkezine alır, yüksek stres içeren bir role play uygularsanız, testte görünen özelliklerin davranışsal göstergeleriyle karşılaşırsınız. Ya da, psikometrik test sonuçları kişinin dinleme becerilerinin zayıf olduğunu, sır tutmakta zorlanabileceğini gösterebilir. Vaka tartışmalarında aynı kişinin kontrolünü kaybedip, durumu kendi şirketiyle özdeşleştirerek, şirket sırlarını rahatlıkla veri olarak kullandığına tanık olabilirsiniz.
Özellikle terfilerde, üst yönetimin belirlediği adaylarla ilgili genellikle olumlu yargılara sahip olma eğiliminde olduğunu sık sık gözlemlemekteyiz. Ancak testler ve değerlendirme merkezi uygulamalarında elde edilen sonuçlar ve karar verici yöneticilerin bizzat bu uygulamalarda bulunarak göz tanığı olmaları, olası yanılgıları önlemede etkili olmaktadır. Somut ve gözlemlenebilir davranışlar, yöneticilerin ikna olmalarını, dolayısıyla yanlış adayları terfi ettirmelerini engellemektedir.
Gerilbildirim seanslarında da, kişilik özellikleri ile değerlendirme merkezinden elde edilen sonuçlar bir arada sunulduğunda, adayın gelişim alanlarını fark etmesi ve ikna olması çok daha kolay olmaktadır.
İşe alım ve yükseltme gibi, gerek bireyler, gerekse kurumlar açısından hayati önem taşır. Yanılgıların yüksek maddi ve manevi bedelleri vardır. Böyle durumlarda, değerlendirmeler ne kadar çok yönlü ve ne kadar farklı açıları kapsar nitelikte olursa, o kadar gerçeğe yakın bilgiye ulaşma ve doğru karar verme olanağı doğar. O nedenle, değerlendirme merkezi uygulamalarının psikometrik testlerle desteklenmesi, yararlı ve değerli bulgular sunmaktadır.
Yorum Bırakın
E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir