Lider Kişiliği

Birinci sınıf liderlerin çevresinde birinci sınıf insanlar, ikinci sınıf liderlerin çevresinde üçüncü sınıf insanlar bulunur. Lider sonucu değiştiren kişidir. İş lideri ise, ekibi ile rekabette üstün sonuçlar alan ve bunu sürdüren kişidir. Hiçbir olağanüstü başarı, alışılmış yollar denenerek, hiyerarşik düzeni koruyarak ve bütçe içinde kalarak elde edilemez. Ne Eyfel Kulesi, ne Kurtuluş Savaşı, ne de Manş Tüneli bürokratik anlayış içinde başarılmıştır. Liderlik kavramı çerçevesinde en çok tartışılan, liderlik özelliklerinin kazanılabilir mi olduğu, yoksa doğuştan mı getirildiğidir. Lider kişiliğinin, zamandan ve kültürel değerlerden oldukça bağımsız ve ayırt edici özellikleri vardır. Lider kişiliğinin bir çekirdeği vardır ve bu çekirdek doğuştan getirilen bazı özelliklerle, hayatın ilk 20 yılında geliştirilen kişiliğin bir fonksiyonudur. Topluluk içinde “iyi geçinme” ve “öne geçme” davranışlarını diğerlerinden daha iyi gerçekleştirenler liderlik konumuna gelir. Topluluğun değer sistemi ile kişinin değer sisteminin uyuşması bunu mümkün kılar.

Birinci sınıf liderlerin çevresinde birinci sınıf insanlar, ikinci sınıf liderlerin çevresinde üçüncü sınıf insanlar bulunur.

Lider sonucu değiştiren kişidir. İş lideri ise, ekibi ile rekabette üstün sonuçlar alan ve bunu sürdüren kişidir. Hiçbir olağanüstü başarı, alışılmış yollar denenerek, hiyerarşik düzeni koruyarak ve bütçe içinde kalarak elde edilemez. Ne Eyfel Kulesi, ne Kurtuluş Savaşı, ne de Manş Tüneli bürokratik anlayış içinde başarılmıştır.

Yönetici, eski dilde “idare eden”, dolayısıyla yerleşik düzeni koruyan kişidir. Oysa günümüzde egemen olan ve ifadesini Silikon Vadisi’nin “Hız tanrıdır, zaman ise şeytan” özdeyişinde bulan anlayış, değişimi yönetecek iş liderine olan ihtiyacı en iyi biçimde ortaya koymaktadır. Bu nedenle günümüzde her kademedeki yöneticinin, bir iş lideri olması gerekmektedir. 

Liderlik kavramı çerçevesinde en çok tartışılan, liderlik özelliklerinin kazanılabilir mi olduğu, yoksa doğuştan mı getirildiğidir. Lider kişiliğinin, zamandan ve kültürel değerlerden oldukça bağımsız ve ayırt edici özellikleri vardır. Lider kişiliğinin bir çekirdeği vardır ve bu çekirdek doğuştan getirilen bazı özelliklerle, hayatın ilk 20 yılında geliştirilen kişiliğin bir fonksiyonudur.

Liderin farkı

Lider kişiliğin çekirdeğinde var olan ayırt edici 4 özellik şudur: 

  • Tutarlılık ve dürüstlük: Liderin özü sözü birdir. Dediğini yapar, yaptığını söyler ve adildir. 
  • Karar ve kararlılık: Az bilgiyle de, baskı altında da doğruya en yakın kararı vermek bir lideri, sıradan insanlardan ayırır. 
  • Yeterlilik: Lider yaptığı veya yönettiği işi bilir. Her konuyu veya sorunun cevabını bilemese de, kendisine danışan kişiye, sorduğu sorular veya açtığı ufukla kaynak olma özelliğine sahiptir. 
  • Vizyon sahibi olmak: Liderin zihninde geleceğe ait bir resim vardır. Ancak bu resmin bir heves veya ütopik bir hayalden farkı, sağlam ve özgün bir dünya görüşüne dayanmasıdır. Liderin bu özgün dünya görüşü entelektüel ve zihinsel birikiminin sonucudur. Liderin bu birikimi yorumlayacak analitik ve kavramsal düşünce yeteneği ve ortalamanın üzerinde zekası olması gerekir. Lider bunu bir mesaja dönüştürür ve bunu güçlü şekilde ifade eder.

İyi geçinme ve öne geçme

İş hayatının, herkes tarafından yaşanan ancak aşağıda belirtildiği kadar açıklıkta ortaya konmayan bir çelişkisi vardır. İnsanlar topluluk halinde yaşar. Topluluk içinde kabul edilmenin temel koşulu “iyi geçinmektir”. Her topluluğun da bir hiyerarşisi vardır. Doğal olarak birçok kişi de bu hiyerarşide “öne geçmek” ister.

Topluluk içinde “iyi geçinme” ve “öne geçme” davranışlarını diğerlerinden daha iyi gerçekleştirenler liderlik konumuna gelir. Topluluğun değer sistemi ile kişinin değer sisteminin uyuşması bunu mümkün kılar. Liderleri diğer insanlardan ayıran dört özellik de böylece ortaya çıkar: 

  • Duygularını ve davranışlarını denetlemek 
  • İlişkilerini düzenlemek 
  • İşinde uzmanlık 
  • Liderlik becerilerine sahip olmak(delegasyon, çatışma çözme, müzakere vb.

Bu özelliklerin ilk ikisi iyi geçinmek, son ikisi de öne geçmek davranışlarıdır. Bu özellikleri eğitimle geliştirmek mümkündür. Ancak bu eğitimin zorluk derecesi dördüncü maddeden birinci maddeye çıkıldıkça artar. 

Yazının başında, “Lider sonucu değiştiren kişidir” demiştik. Gözlemler ve deneyimler, iyi liderin yönetimindeki insan topluluklarının daha mutlu ve kalkınmış olduğunu ortaya koyuyor. Buna karşılık kötü liderlerin ise insanlarda mutsuzluk yarattığı ve yabancılaşmaya neden olduğu biliniyor.

Lider, gücü elinde bulunduran kişidir. Bunun için ister siyasi hayatta, ister iş dünyasında gücün kimin eline teslim edileceği önem taşır. Yönettikleri toplumları veya şirketleri sonu belirsiz serüvenlere sürükleyen “Lider”leri gördükçe, liderimizi belirlerken ne kadar titiz davranmak gerektiği ortaya çıkmaktadır.

Diğer Makaleler

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *

Son Makaleler

En Çok Yorumlanan

Öne Çıkan Videolar

Hayatın Hakkını Vermek

Hayatın Hakkını Vermek | Prof. Dr. Acar Baltaş | TEDxIzmir

Mesleğimi nasıl seçmeliyim?

Kurumların yönetim felsefesini hayata taşıyan insan ve değişim projeleri üzerine çalışan Prof. Dr. Zuhal Baltaş, mesleğinizi nasıl seçmelisiniz konusu üzerine bilgi veriyor.

Hayalini Yorganına Göre Uzat

Prof. Dr. Acar Baltaş, TEDxAnkara'da yaptığı konuşmada istek ve başarı arasındaki ilişki ile "yatkın olduğumuz şeyleri hayal etmenin" önemini anlatıyor.

Öne Çıkan Kitaplar

Personova Kişilik Envanteri Testi