Çatışmaya yapıcı tepki gösterenler çatışmayı bir şeyleri daha iyi hale getirmek için bir fırsat olarak görürler. Savunucu olanlar ise bir tehdit… 

Yapıcı Tepkiler: 

1. Faydacı yaklaşım: “Şu verilere ve rakamlara bir bakalım da bu işi çözelim.”

Her koşulda “Ne yapılabilir?” sorusunu sorar. Duyguları karıştırmaz, geçmişe sünger çeker. Olgularla düşünür ve çalışır. İşe yarayan her fikri benimsemeye hazırdır. 

2. Sorumluluk sahibi: “İşte benim çözümüm!”

Soruna sahip çıkar. Başkasını suçlamak yerine kendi etki alanında harekete geçer. Kurban anlayışından uzaktır, krizi fırsat olarak görür, akla gelmeyen çözümler üretir. 

3. İlişki kurucu: “İşe tanışarak başlayalım.” 

Çatışma konusundan önce insanlara yönelir, bağ kurmaya çalışırlar. Herkese içten ilgi duyar ve gösterir. İyi ilişkilerin zorlukları aşmayı kolaylaştırdığını iyi bilir. 

4. Uzlaştırıcı: “Bunun üstesinden gelebileceğimizi biliyorum.”

Galip-galip sözünü dilinden düşürmez. Önce karşı tarafa ne kazandıracağını düşünür. “İstediğini almana yardım edersem, sen de bana yardım edersin artık.” İki tarafın da çatışmadan kazançlı çıkması onun için öncelikli değer taşır. 

Çekingen/Savunucu Tepkiler: 

1. Kaçınmacı: “Zaman her şeyi tedavi eder.”

Zamanla her şeyin geçeceğini sanır. Oysa bazı yaralar bekledikçe cerahat toplar. Beklemek bazen iyi bir strateji olsa da çatışmadan kaçınmak sorunun çözülmesini engeller, korku ve kızgınlık doğurur. 

2. Yatıştırıcı: “Ben kaybetmeye razıyım, yeter ki sen kazan ve beni sev.” 

Başkaları kendisini sevsin diye kaybederek kazanma stratejisi kullanır. Bir ölçüde işe yarayabilir. Gerçekten de sevilir, ancak ne yazık ki, her zaman saygı görmez; çabuk vazgeçtiği için de fırsat kaçırır. 

3. Düzenleyici: “Sana verirsek herkese vermemiz gerekir.”

Kurallara sığınır. Kurallar sonuçlardan daha önemlidir. Yasaların arkasına sığınmak insanı katılaştırır ve kurallar bazen size karşı da işler. Kuralların kapsamadığı bir sorun çıkarsa ne olacak? 

4. Kalkan olmak: “Bizim patron bu konuda…” 

Sırtını dayayacak güçlü birini bulur ve arkasına saklanır. Çoğunlukla yardakçı olarak kalır, kendini geliştirmez. Velinimetleriyle birlikte kaybolur gider; sadıktır ancak karşılığını görmez. 

Saldırgan/Savunucu tepkiler: 

1. Zorba: “Dediğim gibi olacak.”
Zorba odaya girdi mi, her şeyi kontrol altına alır. Doğru ya da yanlış, ne yapmak istediğini bilir, herkesin de peşinden gelmesini bekler. Küçümseyicidir ve böylece kendisini tehditlerden koruduğunu düşünür. Ya başkalarını kontrol eder ya da işi kendi yapar. İktidarı elde etmek için her şeyi yapar. 

2. Şirret: “Bir kıyamet koparırsam istediğimi alırım.” 
Önce olay çıkarır, olayı tırmandırır. Başkalarına saldırır, ancak ne kaybettiğini fark etmez bile. 

3. Rekabetçi: “Ben kazanacağım, sen kaybedeceksin.”
Saygı ve itibar görmek için kazanmak gerektiğini düşünür. Kazanmak tek hedef olunca bazen iler kontrolden çıkar ve çevresindekiler yok olur. Amacın iş yapmak olduğunu, bunun için de başkalarına ihtiyaç olduğunu unutmamak gerekir.

4. Mükemmeliyetçi: “İstediğim kadar iyi olmadı.”
Ekip üyesi olarak harika insanlardır. Aşırıya kaçmadıkça işini en iyi yapmaya çalışmanın bir zararı yoktur. Ancak bu tür insanlar hatalara fazla odaklandıkları için insanların enerjisini düşürebilirler. Sonunda her şeyi kendiniz yapmak zorunda kalırsınız. 

Sahte uyum karar verme sürecinin sağlığını bozar. Her düşünce rahatlıkla ifade edilebilmeli ve saygı görmelidir. Yapıcı tutumlar yapıcı tepkileri davet eder. 

Kaynak:

1. Kuehn, B. ve S. Wille. (2003). “Constructive Conflict” http://www.santafecoach.com