Galilei, engizisyon mahkemesinde hayatını kurtarma karşılığında “Dünya yuvarlaktır ve Dünya Güneş’in etrafında dönmektedir,” iddiasından vazgeçtiğinde, bütün kilise çanları bu haberi coşkuyla duyurdu. Onun görüşünden dönmeyeceğine inanan ve evinde kederle hocasının ölüm haberini bekleyen genç asistan önce hayrete düştü, sonra da öfkeye kapıldı. 

Yaşlı usta evine döndüğünde, “Yazık, kahramanı olmayan bir topluma!” diye karşıladı hocasını. Galilei, “Yanlış,” diye yanıt verdi sükunetle: “Yazık, kahramanlara ihtiyaç duyan bir topluma!” 

Düzenli toplumlar, kahramanlara ihtiyaç olmadan da düzenlerini koruyup sürdürebiliyor. Yeterince organize olamamış toplumlarsa, birçok konuyu düzene koymak ve sıçrama yapmak için bir kahramana ihtiyaç duyuyor.

Lider Kimdir?

Bir kişiye lider diyebilmek için, onun insanları birleştirmesi, harekete geçirmesi, iz bırakması ve değişiklik yaratması gerekir. Liderliğin ön koşulları ise ahlaklı olmak ve bir mesaja sahip olmaktır. Lider zihinsel ve entelektüel birikimi ile geleceğe dönük bir resim oluşturur. Bu liderin vizyonudur. Lider mesajını izler, çevresindekiler de lideri.

Gerçek lider kendisini kriz dönemlerinde ortaya koyar. Kriz dönemlerinde yeni koşullar ve kurallar geçerlidir Kriz dönemlerinde ortama bilinmezlik ve karamsarlık egemendir. Oysa gerçek bir liderin kafasında çözümler vardır ve bu nedenle iyimserdir. Bu enerji çevreyi etkiler. Çünkü kriz dönemleri insanların koşulların değiştirilmesini ve fark yaratılmasını istedikleri dönemlerdir. Kriz dönemlerinde bilinen çözümler geçerliliğini kaybeder. Gerçek bir lider ise statüyü değiştirir ve mutlaka fark yaratır. 

Kriz Sırasında Liderlik Niteliği Gerekir

Askeri alandan bir örnek verelim. Barış zamanında bir ordunun, tepeden aşağıya uzanan hiyerarşik bir yapı içinde, iyi yönetilmeye ihtiyacı vardır. Bu yapının en üst noktada iyi bir liderlikle bütünleşmesi, başarılı olabilmek için yeterlidir. Ancak savaş zamanında gereken yöneticilik değil, her düzeyde liderlik davranışıdır. Bir savaş sırasında gerekli olan, askerlerin yönetilmesi değil, askerlere liderlik edilmesidir. En küçük askerlik birimi olan mangada bile askerler, ancak liderlik özelliğine sahip olan kişilerin fikir olarak arkasında, beden olarak da önünde ölüme yürürler. 

Kurtuluş Savaşı gerçek bir lider olan Mustafa Kemal’in önderliğinde, yukarıda anlattığımız koşullarda, savaş alanındaki her erin liderlik davranışı sergilemesiyle kazanılmıştır. Bir lider ikna eder, ilham verir, harekete geçirir. Bu nedenle sektöründe lider olma iddiasında olan bir şirkette bütün çalışanlardan liderlik davranışı göstermeleri beklenir. Liderlik davranışı inisiyatif kullanmayı içerir. İnisiyatif kullanmak, başlatmak, sürdürmek ve sonuçlandırmaktır. Böylece liderlik davranışı gösteren kişi etkiler ve etki yaratır.

Bugün içine girdiğimiz kriz döneminde gerçekten bir lidere ihtiyaç duyuyoruz. Ancak ülkeyi bu durumdan tek başına bir liderin çekip çıkartması mümkün değildir. Bunun için Kurtuluş Savaşı’nda olduğu gibi toplumun her bireyinin liderlik davranışı göstermesi beklenir. Bu davranışlar; risk almak, köklü değişiklik için harekete geçmek, şartları gerçekçi değerlendirmek ve kendini güçlü bir şekilde ifade etmektir. Kısacası daha önce de belirttiğimiz gibi, bir lider etkiler ve etki yaratır.

Günümüzde geleneksel yöneticilik anlayışı, “idarecilik” kavramını tanımlamaktadır. İdarecilik, durumu idare etmek ve statüyü korumak anlamına gelir. Kriz dönemlerinde ise statüyü korumak değil, yeni çözüm ve yollar bulmak gerekir.

Hiçbir zafer alışılmış yollar izlenerek ve bilinenler tekrarlanarak kazanılmaz. Doğru zamanda doğru yolu bulmak kolaydır ancak önemli olan yanlış zamanda doğru yolu bulmaktır. Bir ekibin kalitesi zor zamanlarda ortaya çıkar. İyi ekipler zor zamanlarda birbirine destek olur. İyimserlik sorunları çözmez, ancak kötümserlik sorunları içinden çıkılmaz hale getirir. Bu nedenle ülkemizin önünü açacak bu zor günlerde birbirinize destek olun, çok çalışın, iyimserliğinizi koruyun ve çevrenize yayın.